10 unieke inheemse volkeren die je als reiziger van dichtbij kunt ervaren

Bij inheemse culturen te gast zijn is zelden gemakkelijk, maar wie buiten de eigen comfortzone treedt wordt beloond met nieuwe inzichten en unieke ervaringen. Blijf logeren bij de Quechua aan het Titicacameer, zing samen met Sámi in de vrieskou van Lapland of ga te rade bij voodoopriesters in West-Afrika.

1. Tromsø, Noorwegen: laat je betoveren door de Sámi

Scandinavische christenen waren niet bepaald lyrisch over de traditionele zang van de Sámi, de oorspronkelijke inwoners van noordelijk Noorwegen, Zweden, Finland en het Russische Kola-schiereiland. Ze zagen de joiks van de enige inheemse bevolkingsgroep in Europa als toverspreuken, aan de Sámi gegeven door elfen en feeën. In de sjamanistische zang worden natuurgeluiden nagebootst en de archaïsche zangtechniek heeft soms wat weg van keelzang. Lange tijd was het zingen van joiks zelfs verboden in Noorwegen. Maar tijdens Sámi vahkku, de Sámi Week die elk jaar in februari in Tromsø plaatsvindt, wordt er uit volle borst gezongen. Ook koop je er Samische producten op een Arctische wintermarkt, proef je bidus (rendierstoofpot), wordt er met lasso’s geworpen en galopperen er rendieren door de straten tijdens het Noors Kampioenschap Rendierracen.

2. Jaw Jaw, Suriname: trek het wilde binnenland in

De marrons, afstammelingen van tot slaaf gemaakte Afrikanen die erin slaagden te ontsnappen, zijn de bekendste bewoners van de Surinaamse binnenlanden. Een geuzennaam is het, afkomstig van het woord cimarrón voor ‘wild’ of ‘loslopend vee’. Veel marrondorpen liggen diep in de jungle verscholen en zijn enkel per boot bereikbaar. In Jaw Jaw, op een halve dagreis ten zuiden van Paramaribo, kook je met de marrons, spot je kaaimans en geef je je over aan het ritme van de jungle.

13 inheemse volkeren in Zuid-Amerika die je op respectvolle wijze kunt bezoeken

3. Titicacameer, Peru: logeer bij de Quechua

Turismo vivencial, ervaringstoerisme. Zo noemen ze gemeenschapstoerisme in Peru. Een mooie plek hiervoor is bij de Quechua-gemeenschap in het piepkleine Llachon, op het schiereiland Capachica aan het Titicacameer. De homestay bestaat uit muren van modder en daken van golfplaat. Eenvoudig maar knus, omringd door een tuin vol roze bloemen en met uitzicht op het felblauwe meer en het golvende heuvellandschap waar de Quechua voedsel verbouwen op kleine ommuurde akkertjes. Je eet in de keuken van je gastfamilie en als je wilt kun je meehelpen op het land en de dieren verzorgen. Te boeken via Better Places.

4. !Khwa ttu San Heritage Center, Zuid-Afrika: oefen tongbrekers met de San

Ooit waren grote delen van Botswana, Namibië, Angola, Zambia, Zimbabwe, Lesotho en Zuid-Afrika het thuis van de San, de Bosjesmannen. In kleine groepjes trokken ze rond, joegen op antilopen, vergaarden eetbare planten en legden hun avonturen vast in de vorm van rotstekeningen. San-sjamanen maakten verf van oker, bloed en dierenvet en beschilderden rotswanden met antilopen, jagers en andere afbeeldingen.

De nomadische San kwamen overal in zuidelijk Afrika onder druk te staan door de komst van zwarte boeren, het Zuluvolk onder koning Shaka en later witte kolonisten. Ze werden verdreven naar de Kalahari of gevangengezet, niet begrijpend dat vee nemen nu opeens gelijk stond aan stelen.

Het !Khwa ttu San Heritage Center bij Yzerfontein, een uur ten noorden van Kaapstad in Zuid-Afrika, kun je beschouwen als ambassade van de San. Je leert hier over hun van oudsher egalitaire samenleving, waarin belangrijke beslissingen gezamenlijk worden genomen en waar vrouwen net zo veel in de melk te brokkelen hebben als mannen. En over de eigen kliktaal met tientallen verschillende klik-medeklinkers – geluiden die bijna onmogelijk te maken zijn met een ongeoefende tong. Maar waarom zou je binnen blijven in het ontmoetingscentrum? Trek er liever op uit met een San-gids en pluk theekruiden in de veldapotheek, leer dierensporen herkennen of maak een korte game drive.

17 inheemse volkeren van Afrika die je op respectvolle wijze kunt bezoeken

5. Dambana, Sri Lanka: verzamel vakantieherinneringen met de Vedda’s

De Vedda’s zijn de oudste inheemse bevolkingsgroep in Sri Lanka. Een deel van hen leidt nog altijd een bestaan als jager-verzamelaar in de tropische bossen van het binnenland. Daarbij sluiten ze zich niet af van de buitenwereld. Integendeel: als bezoeker ben je welkom om samen met de Vedda’s te jagen met pijl en boog, medicinale planten te verzamelen in het regenwoud en te overnachten in hun dorp. Te boeken via Sri Lanka Eco Tourism.

16 inheemse volkeren in Azië die je op respectvolle wijze kunt bezoeken

6. Ouidah & Ahémé, Benin: raak in trance op een voodoofestival

In het West-Afrikaanse Benin is voodoo springlevend. Op het Fête du Vodoun, jaarlijks op 10 januari, raken deelnemers dansend, drummend en biddend in trance door een mix van zang, rituelen en gin. Het grootste voodoofestival vindt plaats in Ouidah. Daar worden op de Marché des Féticheurs apenkoppen, hondenschedels, dode slangen en andere voodoobenodigdheden aangeboden als tovermiddel tegen migraine, reuma en impotentie. Met de Nederlandse reisorganisatie Fair2.travel bezoek je ook Possotomè aan het meer van Ahémé, waar je mystieke demonstraties bijwoont in verschillende voodookloosters.

Bekijk een overzicht van de meest bijzondere wereldse festivals per maand.

7. Torres Strait Islands: bezoek de ándere inheemse bevolkingsgroep van Australië

Tussen het noordelijkste puntje van het Australische Queensland en Papoea-Nieuw-Guinea liggen de Torres Strait Islands. De inheemse bevolking van deze eilanden beschouwt zich niet als Aboriginals, maar als Melanesiërs. Op het Winds of Zenadth festival, dat in september plaatsvindt, staan kleurrijke voorstellingen met dans en klederdracht op het programma.

8. Lago Budi, Chili: leer over gender bij de Mapuche

De machi, de sjamanen van de Mapuche in Chili, worden gevreesd en aanbeden. In een traditioneel land waar je óf man, óf vrouw bent, laveren de machi moeiteloos van het ene naar het andere gender en alles daartussenin. In hun wereld is gender namelijk fluïde en wordt het bepaald door identiteit en spiritualiteit. Niet elke Mapuche-gemeenschap heeft een sjamaan: machi worden niet opgeleid, maar ontdekt op basis van hun speciale krachten. Tijdens een verblijf bij de Mapuche maak je kennis met hun keuken en overnacht je in een ruka, een traditionele hut. Te boeken via Andes Viva.

9. Montego Bay, Jamaica: kom tot rust bij de Rastafari

Bij rasta’s denk je misschien aan reggae, dreadlocks en cannabis, en dat klopt allemaal. Maar in het Rastafari Indigenous Village in Jamaica leer je dat er meer achter hun manier van leven schuilt, dicht bij de natuur. Tijdens een kort bezoek eet je ital gerechten – zo natuurlijk mogelijk, zonder zout en waarvoor niets gedood is – en luister je naar verhalen. Blijf je voor een vijfdaags immersive retreat, dan kom je helemaal tot rust.

9 inheemse volkeren van Midden-Amerika die je op respectvolle wijze kunt bezoeken

10. West-Papoea, Indonesië: je kunt de boom in bij de Korowai

Het Korowai-volk telt naar schatting nog maar drieduizend leden, die diep in het regenwoud van Papoea leven. Tot de jaren zeventig waren deze jagers en verzamelaars zich niet bewust van een wereld buiten hun eigen bossen. Inmiddels zijn ze gewend geraakt aan sporadisch bezoek van buitenaf. Hun kenmerkende huizen, gebouwd op palen of in bomen op een hoogte van wel veertig meter, dienden vroeger om gevaarlijke dieren en rivaliserende clans buiten te houden. Tegenwoordig worden ze vooral gebouwd voor toeristen.

Desondanks is het indrukwekkend om het dagelijks leven zo hoog tussen de boomtoppen te ervaren. Kleine kinderen van nog geen drie jaar oud klauteren pijlsnel omhoog via een ingekeepte lange boomstam die trilt bij elke stap. De hutjes hebben doorgaans gescheiden gedeelten voor mannen en vrouwen, elk met een eigen ingang. Huwelijken tussen stamleden zijn vaak een goede aangelegenheid om een gezamenlijk nieuw huis te bouwen. Mannen zien dit ook als een manier om indruk te maken op hun aanstaande vrouw. Maar de grote trek naar omliggende dorpen en nederzettingen heeft inmiddels ook hier ingezet. Er zijn nog maar een handjevol Korowai die daadwerkelijk op deze manier wonen.

Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.