Reisetiquette wereldwijd: wat is gepast qua aanraking, zoenen en begroeten?

Van landen waar je beter níét hand in hand kunt lopen tot plekken waar juist een stevige knuffel de norm is: deze wereldwijde etiquetteregels over public displays of affection (kortweg PDA) helpen je tijdens de feestdagen (en daarbuiten) je armen, handen en lippen op de juiste plek te houden.

In december worden we ineens allemaal uitbundiger. We geven drie zoenen aan collega’s die we nauwelijks kennen, slaan armen om vrienden die we al een jaar niet gezien hebben en wensen wildvreemden een fijne jaarwisseling. Maar hoe vanzelfsprekend al die warmte hier voelt: over de grens kunnen dezelfde gebaren je onverwacht in gênante, onhandige of zelfs verboden situaties brengen.

Hoeveel afstand is normaal? Van formeler Azië tot warmhartig Afrika

Persoonlijke ruimte is wereldwijd een elastisch begrip. In Japan, Zuid-Korea en Singapore staat fysieke afstand gelijk aan respect. Als iemand een stap achteruit doet, betekent dat niet dat je onwelriekend binnenkwam, maar dat iemand jou ruimte gunt. Zelfs tijdens feestelijke bijeenkomsten is nabijheid eerder uitzondering dan regel en blijven omhelzingen meestal achterwege. Houd minstens een armlengte afstand; een lichte buiging volstaat.

Latijns-Amerika zit aan de andere kant van het spectrum: nabijheid betekent vertrouwen. In landen als Argentinië en Colombia staan mensen soms opeens opmerkelijk dicht bij je. Een hand op je bovenarm is niet bedoeld als grensoverschrijding, maar als teken dat je deel uitmaakt van het gesprek.

Afrika laat een bont palet van begroetingen zien. In grote delen van Oost- en West-Afrika draait sociale interactie om warmte en respect. Mensen begroeten je met warmte en vaak met licht fysiek contact: een hand op de schouder, een vriendelijke aanraking bij het lachen, maar wel binnen duidelijke culturele codes. Afstand houden kan in landen als Kenia of Ghana juist als afstandelijk of koel worden gezien. In Zuidelijk Afrika daarentegen is de begroeting juist vaak weer iets formeler, soms meer verwant aan de Britse koloniale traditie.

In Oceanië wisselt het sterk. Australiërs volgen over het algemeen een ‘Brits-no nonsense’-houding: vriendelijk, open, maar niet snel fysiek. In Polynesische culturen, zoals in Samoa of Tonga, is lichaamscontact dan weer een teken van verwantschap en vertrouwen.

In de Verenigde Staten en Canada ligt het ergens tussen Europa en Azië in: beleefd en vriendelijk, maar ook formeel. Fysiek contact met onbekenden wordt beperkt tot een stevige handdruk, tenzij je elkaar goed kent.

Onthoud: als iemand een stap naar voren doet, is dat niet altijd opdringerig. In veel culturen is het juist een uitnodiging tot gesprek, vooral tijdens feestdagen, wanneer mensen familie en gasten warm willen ontvangen. Blijft iemand juist op afstand, dan is dat hun manier om je welkom te heten.

Van ‘oké’ tot ‘no way’: pas op met deze 10 handgebaren in het buitenland

Zoenen op de wang: het internationale mijnenveld van één, twee, drie of vier

Het is misschien wel hét internationale struikelblok: voor hoeveel luchtkussen moet je gaan? We kennen allemaal dat ongemakkelijke moment waarop jij voor drie zoenen gaat en je gesprekspartner al na één luchtkus afhaakt. Resultaat: een botsing van wangen en een tafel vol grinnikende familieleden die precies zien dat je niet van hier bent. Troost je: het hoort erbij en het breekt het ijs.

Wij Nederlanders zijn nog steeds berucht om onze drie zoenen, al wordt dat in de praktijk steeds minder vanzelfsprekend. Rusland en Oekraïne doen er net als wij drie, maar in veel Latijns-Amerikaanse landen mag je je zoenen thuishouden: in o.a. Argentinië, Chili, Mexico, São Paulo en Colombia krijg je slechts één luchtkus.

Ga je naar Spanje, Portugal, Italië, Paraguay of sommige delen van Frankrijk, dan is twee de norm. Collega’s in Parijs geven elkaar bijvoorbeeld soms twee zoenen; in andere contexten volstaat een knik. In andere delen van Frankrijk krijg je zelfs vier zoenen: precies genoeg om in een kringloop terecht te komen waarin niemand weet wat nog moet.

En niet geheel verrassend: het Midden-Oosten, India en veel Afrikaanse landen blijft zoenen in het openbaar tussen mannen en vrouwen buiten de familie juist ongepast, ongeacht het aantal.

Wanneer een knuffel wél kan, en wanneer absoluut niet

Een knuffel lijkt zo universeel en onschuldig, maar niets is minder waar. In Zuid-Europa zijn knuffels ingebakken in de sociale lijm. Inwoners van Spanje, Portugal en Italië kennen weinig scrupules om iemand stevig vast te pakken bij begroeting of afscheid, zeker rond kerst en oudjaar. Op Sicilië kan een afscheidsknuffel gerust drie minuten duren.

In Oost-Azië is de knuffel, op uitzonderingen na, een privémoment. In Japan geldt: hoe intiemer het gebaar, hoe meer het thuishoort achter gesloten deuren. Maar ook daar, evenals in buurland China, zijn knuffels zelfs achter gesloten deuren uitzonderlijk. Ouders, grootouders en kinderen laten genegenheid vooral zien via zorg en respect, minder via knuffels of zoenen. Een beleefde buiging of lichte aanraking is gebruikelijker.

Ook in Maleisië en Indonesië, waar verschillende religieuze en culturele groepen samenleven, wordt PDA tussen mannen en vrouwen in het openbaar als ongepast gezien. Een knuffel tussen vrienden kan prima, maar wie te hartelijk doet, wordt vooral gezien als iemand die de lokale etiquette niet kent.

Twijfel je? Ga voor een glimlach, knik en een lichte aanraking van de arm: dat is wereldwijd een veilig midden.

Voorbij de handdruk: 10 bijzondere begroetingen wereldwijd

Hand in hand lopen: liefdevol in Europa, beladen in het Midden-Oosten

In West- en Zuid-Europa is hand in hand lopen romantisch, onschuldig en volledig sociaal geaccepteerd. Ook in Noord-Europa is het volledig geaccepteerd, maar daar gebeurt het vooral met partners; met vrienden komt het minder voor.

In het Midden-Oosten ligt dat genuanceerder. Heterokoppels kunnen doorgaans prima hand in hand lopen, maar intiemer contact zoeken, zoals zoenen of langdurige omhelzingen in het openbaar, kan in landen als de Verenigde Arabische Emiraten of Qatar leiden tot een waarschuwing of zelfs een boete. Opmerkelijk genoeg lopen in dezelfde regio mannen onderling soms juist wél hand in hand; niet als romantisch gebaar, maar als teken van vriendschap en vertrouwen.

De kunst van het buigen: beleefdheid zonder aanraking

Buigen is misschien wel de elegantste vorm van afstandelijke warmte. In Thailand vouw je je handen tegen elkaar in een wai en buig je lichtjes. Hoe hoger je handen, hoe groter het respect.
In India en Nepal hoort een vriendelijke namaste bij het buigen, terwijl Cambodja en Laos varianten kennen met subtiele verschillen in handhoogte en diepte.

In Japan worden de handen juist niet samengebracht. Een korte buiging is al voldoende, maar tijdens formele nieuwjaarsceremonies gaat de buiging dieper. Buigen vervangt er vrijwel elke vorm van fysiek contact, en dat wordt zeer gewaardeerd.

Dit moet je in Azië echt niet doen: 10 beledigende handelingen

De grens tussen hartelijkheid en opdringerigheid

Waar de Zuid-Europeaan graag naar of met je lacht en je stevig aankijkt, vindt een Japanner langdurig oogcontact juist ongemakkelijk. In Scandinavië wordt een hand op iemands arm al snel als te persoonlijk ervaren, terwijl het in de Cariben een warme en informele vorm van contact is.

Wees alert op lichaamstaal:
– zet iemand een stap achteruit, geef dan ruimte
– zoekt iemand nabijheid, dan is dat juist een uitnodiging
– blijft iemand formeel, spiegel dat terug

Met andere woorden: laat de lokale dynamiek het tempo bepalen. Wie zich aanpast, komt nergens als lompe toerist binnen.

LHBTQIA+ en PDA: wat kan wel, wat kan niet?

In verschillende landen, met name in delen van Afrika, het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië, is PDA tussen partners van hetzelfde geslacht niet alleen sociaal gevoelig, maar soms zelfs strafbaar. Let op in landen waar autoriteiten streng toezien op gedrag in de publieke ruimte, zoals in de Golfstaten. Daar is het veiliger om subtiele vormen van genegenheid te bewaren voor privé-settings. In het openbaar kun je beter naast elkaar lopen, slechts kort oogcontact maken of even glimlachen.

Aan de andere kant zijn landen als Uruguay, Taiwan, Spanje en Nieuw-Zeeland juist bijzonder open en is PDA tussen koppels van hetzelfde geslacht gelukkig wel volledig genormaliseerd.

Onthoud: het is niet aan jou om de wereld te veranderen tijdens een kerstvakantie, maar wél om jezelf veilig te houden.

Dit zijn de veiligste en onveiligste landen voor LHBTQIA+ anno 2025

Wat als je tóch de mist ingaat?

Je zult niet de eerste zijn die de verkeerde begroeting kiest of een knuffel geeft die nét te enthousiast was. De verkeerde begroeting kiezen is geen zonde; het is onderdeel van reizen. In bijna elke cultuur wordt het gewaardeerd als je je fout met humor en oprechte belangstelling herstelt. Een eenvoudige zin werkt overal: ‘Ik ben nieuw hier en wil jullie gebruiken respecteren. Hoe begroeten jullie elkaar normaal?’ Menselijke nieuwsgierigheid is de internationale taal die elke schaamte wegneemt.

Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Linkedin, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.