Tropische ziekten: tips om infecties op reis te voorkomen en behandelen
In één oogopslag: de symptomen, vaccinaties en behandelingen voor de meest voorkomende tropische ziekten en andere gezondheidsklachten tijdens je buitenlandse reis.
Wat is een tropische ziekte?
Een infectieziekte die je in de tropen oploopt: het grootste deel van Afrika en Zuid-Amerika, Midden-Amerika, zuidelijk Azië inclusief Indonesië, en de noordelijke helft van Australië. De ziekten die je in de tropen kunt krijgen zijn in de meeste gevallen:
- ziekten die worden overgedragen door muggen
- ziekten die diarree veroorzaken
Om het risico ziek te worden te minimaliseren, ga je ten minste vier weken voor vertrek langs bij je huisarts of de GGD voor advies en/of vaccinaties. Hieronder vind je een overzicht van de meest voorkomende ziekten en klachten.
Buiktyfus | Dengue en Chikungunya | Difterie | Gele koorts | Hepatitis A | Hepatitis B | Malaria | Reizigersdiarree | Zika
Buiktyfus
Wat is buiktyfus?
Buiktyfus is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Salmonella Typhi. Je raakt ziek als je besmet voedsel, water of melk hebt genuttigd. De bacterie wordt uitgescheiden in de ontlasting en urine van besmette mensen. Vliegen en andere insecten kunnen de bacterie vervolgens op voedsel overbrengen.
Wat zijn de symptomen van buiktyfus?
- toenemende koorts
- verminderde eetlust
- malaise
- buikpijn
- obstipatie en diarree
Hoe voorkom ik buiktyfus?
- Neem hygiënemaatregelen wat betreft voedsel en toiletbezoek in acht om te voorkomen dat anderen besmet worden.
- Er bestaat een vaccin tegen buiktyfus. Met een enkele inenting ben je drie jaar beschermd tegen deze ziekte.
Meer informatie over difterie
Dengue (knokkelkoorts) en Chikungunya
Wat is Dengue en Chikungunya?
Dengue (knokkelkoorts) en Chikungunya zijn tropische ziekten die worden overgedragen door de Aedes-mug. De Aedes-mug is een insect dat overdag steekt. De ziekten genezen na verloop van tijd vanzelf.
Wat zijn de symptomen van Dengue en Chikungunya?
Dengue en Chikungunya hebben gelijkaardige symptomen. Bij Dengue krijg je griepachtige symptomen met mogelijk huiduitslag, bloed uit de slijmvliezen, heftige hoofdpijn en pijn achter de ogen. Als je besmet bent met Chikungunya krijg je griepsymptomen, gewrichtsklachten en zwelling.
Waar komt Dengue en Chikungunya voor?
Dengue komt in alle tropische gebieden voor en vooral in Zuidoost-Azië, Afrika, Midden- en Zuid-Amerika, en het Caribische gebied.
Hoe voorkom ik Dengue en Chikungunya?
- Er bestaat voorlopig nog geen vaccin tegen deze ziekten.
- Draag kleding die je huid zoveel mogelijk bedekt.
- Smeer niet-bedekte huid als gezicht, hals, handen en enkels in met DEET, verkrijgbaar bij de apotheek of drogist. DEET 30% tot 40% werkt het beste.
Wat moet ik doen als ik klachten krijgen?
- Neem paracetamol tegen de pijn.
- Neem ORS tegen uitdroging.
Meer informatie over Dengue en Chikungunya
Difterie
Wat is difterie?
Difterie of kroep is een besmettelijke infectieziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie. Mensen die de difterie-bacterie bij zich dragen, kunnen hun omgeving besmetten met difterie door te hoesten. Ook door besmet voedsel of besmette melk kun je de infectie oplopen.
Wat zijn de symptomen van difterie?
De symptomen van difterie lopen uiteen omdat zij afhankelijk zijn van de plaats van infectie in het lichaam. De ziekteverschijnselen variëren van helemaal geen klachten tot verlamming en verstikking, maar de eerste symptomen zijn meestal keelpijn en koorts.
Waar komt difterie voor?
In veel niet-westerse landen loop je risico op een difterie-besmetting.
Hoe voorkom ik difterie?
De meeste Nederlanders zijn als kind meermaals gevaccineerd tegen difterie met de DTP-vaccinatie. De DTP-vaccinatie zit in het Rijksvaccinatieprogramma en heeft een beschermingsduur van tien jaar. Als je meer dan tien jaar geleden voor het laatst met het DTP-vaccin bent ingeënt, is het verstandig om een herhalingsvaccinatie te halen.
Wat moet ik doen als ik klachten krijgen?
Raadpleeg zo snel mogelijk een arts. Meestal word je met difterie opgenomen in een ziekenhuis, vooral als je klachten hebt aan de luchtwegen, en geïsoleerd verpleegd zodat je andere mensen niet kunt besmetten.
Meer informatie over difterie
Gele koorts
Wat is gele koorts?
Gele koorts is een ernstige infectieziekte, veroorzaakt door een virus en overgebracht door de Aades-mug. De Aedes-mug is een insect dat overdag steekt. Van de mensen die besmet raken overlijdt circa dertig procent.
Wat zijn de symptomen van gele koorts?
- plotselinge koorts en rillingen
- spierpijn, rugpijn
- hoofdpijn
- misselijkheid en braken
- mogelijk geelzucht
Waar komt gele koorts voor?
Het virus komt voor in Zuid-Amerika en Afrika ten zuiden van de Sahara en. Het risico op besmetting is het grootst in West-Afrika en het Amazonegebied.
Hoe voorkom ik gele koorts?
Je kunt je laten vaccineren tegen gele koorts. Na vaccinatie ben je minstens tien jaar immuun. Als je een gebied waar deze ziekte heerst, moet je bij het betreden van het land een vaccinatiebewijs (‘het gele boekje’) kunnen voorleggen.
Wat moet ik doen als ik klachten krijgen?
Er bestaat geen medicijn als behandeling tegen gele koorts. Je kunt alleen symptomen behandelen en verzachten. Raadpleeg dus bij symptomen zo snel mogelijk een arts.
Meer informatie over gele koorts
De aedes-mug brengt veel virussen over die tropische ziekten zoals gele koorts en dengue veroorzaken.Hepatitis A
Wat is Hepatitis A?
Hepatitis A is een leverontsteking die wordt veroorzaakt door een virus dat in de ontlasting of urine zit. De ziekte gaat vanzelf over.
Wat zijn de symptomen van Hepatitis A?
- Moeheid
- Misselijkheid
- Koorts
- Pijn rechts in de bovenbuik
- Gele huid en oogwit
- Donkere urine en beige ontlasting
Waar komt Hepatitis A voor?
De kans op een infectie bestaat op alle plekken waar hygiëne en sanitaire voorzieningen onder de maat zijn. Wees vooral alert in in (sub)tropische gebieden.
Hoe voorkom ik Hepatitis A?
Zorg voor goede hygiëne om te voorkomen dat anderen besmet worden, zoals
vaak de handen wassen met water en zeep en de wc, spoelknop, deurknop en kraan vaak schoon te maken.
Meer informatie over Hepatitis A
Hepatitis B
Wat is Hepatitis B?
Hepatitis B is een ontsteking van de lever door een virus dat wordt overgebracht door
onveilige seks of via bloed.
Wat zijn de symptomen van Hepatitis B?
Vaak geeft de ontsteking geen klachten. Als de hepatitis B-besmetting klachten geeft, beginnen deze twee tot zes maanden na de besmetting met het hepatitis B-virus. Daarbij is geelzucht het eerste zichtbare symptoom omdat het oogwit en soms ook de huid geel kleurt. Verder komen griepachtige verschijnselen, al dan niet met koorts en ontkleurde ontlasting en vermoeidheid, voor.
Waar komt Hepatitis B voor?
Hepatitis B komt in veel landen voor, ook in Nederland, maar je loopt het grootste besmettingsrisico in Azië, Afrika en Midden- en Zuid-Amerika.
Hoe voorkom ik Hepatitis B?
Uiteraard door veilig te vrijen. Er is ook een vaccin tegen Hepatitis B beschikbaar. Voor een volledige bescherming heb je drie inentingen nodig. Tussen de eerste en de tweede injectie zit één maand. De derde injectie wordt vijf maanden na de tweede gegeven.
Meer informatie over Hepatitis B
Malaria
Wat is malaria?
Malaria wordt veroorzaakt door een parasiet die in je lever en rode bloedcellen gaat zitten. De parasiet wordt overgedragen door de vrouwelijke malariamug. De ziekte kan dodelijk zijn.
Wat zijn de symptomen van malaria?
Klachten bij malaria zijn een grieperig gevoel en moeheid, meestal met koorts die kan oplopen boven de 40 graden, hoofdpijn en spierpijn.
Waar komt malaria voor?
In bijna alle (sub)tropische en gebieden kun je besmet raken. Met name Zuid-Amerika, Afrika en Zuidoost Azië zijn bekende malariagebieden.
Hoe voorkom ik malaria?
- Draag kleding die je huid zoveel mogelijk bedekt.
- Smeer niet-bedekte huid als gezicht, hals, handen en enkels in met DEET, verkrijgbaar bij de apotheek of drogist. DEET 30% tot 40% werkt het beste.
- Slaap onder een muskietennet (klamboe) – de malariamug is vooral ‘s nachts actief.
- Neem bovenstaande maatregelen ook als je medicijnen slikt tegen malaria want deze beschermen je niet helemaal. De volgende medicijnen tegen malaria zijn gangbaar: Malarone (begin 1 dag voor je in het malariagebied komt en slik elke dag 1 tablet), Lariam (begin 3 weken voor je in het malariagebied komt en slik 1 tablet per week) en Doxycycline (begin op de dag dat je in het malariagebied komt en slik elke dag 1 tablet). Je moet malariapillen blijven slikken als je al uit het gebied bent waar malaria voorkomt, omdat de malariaparasiet nog langere tijd in je bloed kan blijven zitten.
Wat moet ik doen als ik klachten krijgen?
Bezoek zo snel mogelijk een arts en laat je bloed testen als je klachten/symptomen krijgt in een gebied waar malaria heerst.
Meer informatie over malaria
Reizigersdiarree
Wat is reizigersdiarree?
Dunne of brijige ontlasting die wordt veroorzaakt door bacteriën of virussen in voedsel of drinkwater. Diarree bij reizigers gaat meestal binnen enkele dagen vanzelf over.
Hoe voorkom ik reizigersdiarree?
Kook, bak of schil je voedsel. Kraanwater en ijsblokjes moet als besmet worden beschouwd.
Wat moet ik doen als ik klachten krijgen?
Diarree bij reizigers gaat meestal binnen enkele dagen vanzelf over. Drink veel water (uit verzegelde flessen) zodat je niet uitdroogt. Zeer hevige diarree of diarree die gepaard gaat met bloed in de ontlasting en/of koorts wijst op een ernstige infectie. Raadpleeg hiervoor een arts.
Meer informatie over reizigersdiarree
Zika
Wat is Zika?
Zika is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door het Zikavirus en wordt overgedragen door een geïnfecteerde Aedesmug. De Aedes-mug is een insect dat overdag steekt. Het Zikavirus veroorzaakt Zikakoorts en klachten gaan vanzelf over. Vooralsnog zijn er geen doden gevallen door Zika.
Wat zijn de symptomen van Zika?
Slechts 1 op de 5 van de geïnfecteerde personen vertoont symptomen van het virus. Het gaat dan voornamelijk om wen milde koorts, algehele malaise en huiduitslag.
Waar komt Zika voor?
Er hebben zich sinds de ontdekking van het Zikavirus voornamelijk uitbraken voorgedaan in Afrika, Zuidoost-Azië en Oceanië. In Midden- en Zuid-Amerika en het Caribisch gebied was in 2015 en 2016 een zeer grote uitbraak. Sinds 2019 is het risico om besmet te worden door het Zikavirus sterk afgenomen.
Hoe voorkom ik Zika?
- Er bestaat voorlopig nog geen vaccin.
- Draag kleding die je huid zoveel mogelijk bedekt.
- Smeer niet-bedekte huid als gezicht, hals, handen en enkels in met DEET, verkrijgbaar bij de apotheek of drogist. DEET 30% tot 40% werkt het beste.
Wat moet ik doen als ik klachten krijgen?
De behandeling van Zika bestaat uitsluitend uit het bestrijden van de klachten. Pijnklachten en koorts kun je onderdrukken door Paracetamol. Verder is het belangrijk om goed te blijven drinken.
Meer informatie over Zika
Meer weten over ziekten en gezondheid op reis in het buitenland
- Insectenbeten: alles wat je moet weten om te ze voorkomen en behandelen
- Veilig op reis met je kinderen (alles wat je moet weten over ziektes, vaccinaties en veiligheid)
- Corona nieuws: laatste reisadvies en ontwikkelingen rondom COVID-19
