Madeira of de Azoren: welk Portugees eiland past het best bij jou?

Groene bergtoppen, kliffen die in de oceaan storten, natuurlijke zwembaden van vulkanisch gesteente en wandelroutes langs duizelingwekkende hoogten: de Portugese eilandengroepen Madeira en de Azoren lijken gemaakt voor reizigers die verder kijken dan zon en strand. En toch zijn het twee totaal verschillende werelden.

Madeira is het bekendste eiland, en dat is niet zonder reden: dit bloemeneiland in de Atlantische Oceaan is perfect voor wie natuur, comfort en toegankelijkheid zoekt. De Azoren liggen verder westwaarts, midden in de oceaan, en zijn ruiger, wisselvalliger, maar ook mysterieuzer. Beide zijn onderdeel van Portugal, maar ze hebben elk hun eigen karakter, sfeer en type reiziger waarvoor ze als gegoten zitten.

En dus helpen we je kiezen: welk eiland past het best bij jouw reisstijl? Mét bereikbaarheid, unieke kenmerken en tips om van het gebaande pad te gaan.

De Portugese eilanden: hoe zit het ook alweer?

Portugal heeft twee autonome regio’s in de Atlantische Oceaan, die samen bekendstaan als de Portugese eilandengroepen: Madeira en de Azoren. Ze liggen ruim negenhonderd kilometer uit elkaar en verschillen sterk van karakter, maar beide behoren bestuurlijk tot Portugal.

De Madeira-archipel ligt op zo’n duizend kilometer van het Portugese vasteland en bestaat uit het hoofdeiland Madeira, het kleinere Porto Santo, en de onbewoonde eilanden Ilhas Desertas en Ilhas Selvagens. Madeira zelf is verreweg het bekendste en best toegankelijke eiland, maar Porto Santo is een aantrekkelijke stille tegenhanger.

De Azoren liggen nog westelijker in de Atlantische Oceaan, op circa vijftienhonderd kilometer van Lissabon. Deze eilandengroep bestaat uit negen bewoonde eilanden, die verdeeld zijn in drie geografische clusters:

• de oostelijke groep: São Miguel en Santa Maria;
• de centrale groep: Terceira, Graciosa, São Jorge, Pico en Faial;
• en de westelijke groep: Flores en Corvo.

We nemen de opvallendste eilanden van beide groepen onder de loep, elk gekoppeld aan een type reiziger, met tips voor bereikbaarheid, unieke kenmerken en hoe je van het gebaande pad afwijkt.

De beste eilanden voor de natuurliefhebber: Madeira en São Miguel

Madeira

Madeira is een paradijs voor wandelaars: je loopt er langs eeuwenoude levada’s (irrigatiekanalen), door laurierbossen die op de Unesco-werelderfgoedlijst staan, over hoge bergkammen en langs de ruige kust. Het eiland is weelderig, groen en verrassend gevarieerd: van subtropische tuinen in Funchal tot kale toppen boven de wolken.

Bereikbaarheid: Madeira is het hele jaar door bereikbaar met directe vluchten vanuit Nederland (circa vier uur) of met overstap via Lissabon of Porto. Funchal is de uitvalsbasis.

Zo ga je van het gebaande pad: rijd omhoog naar het verborgen bergdal Chão da Ribeira boven Seixal, waar boeren hun akkertjes bewerken aan de rand van het laurierbos. Volg van daaruit de stille levadapaden door mistige wouden en langs klaterende beekjes naar het magische woud van Fanal, waar kromme bomen als spoken in de mist staan – niet via de drukke weg, maar te voet, dwars door het oude Madeira waar je urenlang niemand tegenkomt tot je aan het eind van de wereld uitkomt.

Madeira buiten de gebaande paden: 9 alternatieven voor de populaire hotspots

São Miguel

São Miguel, het grootste eiland van de Azoren, is een aaneenschakeling van vulkanische kratermeren, warmwaterbronnen, theeplantages, groene heuvels en zwarte stranden. Hier vind je de beroemde meren van Sete Cidades, de warmwaterbronnen van Furnas en eindeloze wandelmogelijkheden door ongerepte natuur. São Miguel voelt als IJsland meets tropen, maar dan op vier uur vliegen van Nederland.

Bereikbaarheid: er gaan rechtstreekse vluchten vanaf Nederland in het hoogseizoen (circa vier uur) of met overstap via Lissabon het hele jaar door. De hoofdstad Ponta Delgada is het logistieke centrum.

Zo ga je van het gebaande pad: rijd naar het oostelijke puntje van São Miguel en ontdek Nordeste, waar hortensia’s de weg markeren en diepe ravijnen in de oceaan verdwijnen. Wandel van Faial da Terra naar de waterval van Salto do Prego of lunch in een dorpscafé met dagverse vis, omringd door locals en ver van de toeristische routes rond Sete Cidades.

De beste eilanden voor de rustzoeker: Graciosa (Azoren) en Porto Santo (Madeira)

Graciosa

Graciosa, een van de kleinste eilanden van de Azoren, is het tegenovergestelde van São Miguel: kalm, landelijk en dunbevolkt. Hier fiets je door wijngaarden, bezoek je geothermische grotten en ontmoet je vooral locals. Ideaal voor wie écht wil ontsnappen aan de wereld.

Bereikbaarheid: vlieg naar Terceira of São Miguel en neem een binnenlandse vlucht (of ferry in het seizoen).

Zo ga je van het gebaande pad: daal af in de Furna do Enxofre op Graciosa, een immense vulkanische koepel verborgen onder de caldeira, waar de lucht naar zwavel ruikt en het licht zacht reflecteert op een stil ondergronds meer. Geen andere bezoekers, geen geluiden van boven – alleen jij, de echo van je voetstappen en het besef dat je een plek betreedt die zelfs veel locals nog nooit hebben gezien. Alsof je in het binnenste van de aarde bent!

Porto Santo

Porto Santo is het kleinere, drogere broertje van Madeira. Hier geen berglandschap, maar een negen kilometer lang goudgeel strand, rust en helende zeelucht. Ideaal voor wie wil ontspannen, wandelen langs de kust of golfen met uitzicht op zee.

Bereikbaarheid: vlieg vanuit Lissabon of neem de ferry vanaf Madeira (circa tweeënhalf uur).

Zo ga je van het gebaande pad: verlaat het gouden zand van Porto Santo en rijd het binnenland in naar Pico do Castelo, waar een oud fortje uitkijkt over het eiland, de oceaan en de vulkanische heuvels. Wandel tussen geurige dennen naar de top, waar alleen de wind en een verre kerkklok je gezelschap houden.

De beste eilanden voor de avonturier: Pico en São Jorge (Azoren)

Pico

Pico in de Azoren wordt gedomineerd door de gelijknamige vulkaan, de hoogste berg van Portugal (tweeduizend driehonderdeenenvijftig meter). Je vindt er lavavelden, Unesco-wijngaarden in stenen muurtjes en een diepblauwe zee vol walvissen. Voor wie houdt van beklimmen, duiken, zeekajakken en pure ruigheid.

Bereikbaarheid: via een korte vlucht vanaf São Miguel of Faial. Vlieg naar Pico of neem de ferry vanuit Horta.

Zo ga je van het gebaande pad: wandel door de lavavelden van Unesco-werelderfgoed Criação Velha, waar smalle paadjes je leiden langs eeuwenoude muurtjes van zwart gesteente en lage wijnranken die zich vastklampen aan de vulkanische bodem. Onderweg hoor je niets dan vogels en je eigen voetstappen, terwijl de vulkaan Pico als een stille wachter boven het landschap uittorent en je ’s avonds kunt overnachten in een voormalige wijnkelder, midden tussen de druivenranken.

São Jorge

São Jorge in de Azoren is lang, smal en spectaculair groen. Het eiland is beroemd om zijn fajãs: vlakke kustvlakten aan de voet van kliffen, vaak alleen bereikbaar te voet of per boot. De natuur is dramatisch, de wandelroutes zijn uitdagend en het eiland is nog relatief onbekend.

Bereikbaarheid: per ferry vanaf Pico of Faial, of binnenlandse vlucht vanaf São Miguel of Terceira.

Zo ga je van het gebaande pad: wandel van de hoogvlakte bij Serra do Topo naar Fajã da Caldeira de Santo Cristo, een verborgen kustvlakte waar je alleen te voet of per 4×4 kunt komen. Het pad slingert langs watervallen en kliffen, tot je afdaalt naar een verstilde wereld van schelpenvissers, kaaspakhuisjes en branding. Hier ben je zonder mobiel bereik, maar met de stilte van een plek waar de tijd niet verder is gegaan.

7 tips voor een bijzondere vakantie op de Azoren

De beste eilanden voor de cultuurzoeker: Terceira en Faial

Terceira

Terceira in de Azoren mixt pastelgekleurde koloniale steden, lokale festivals, traditie en natuur. De Unesco-hoofdstad Angra do Heroísmo is een van de oudste steden van de Azoren en ademt geschiedenis, van kerken tot forten en geplaveide pleinen. Tegelijk kun je hier ook wandelen in de jungle van Algar do Carvão of uitkijken over lavavelden.

Bereikbaarheid: er gaan rechtstreekse vluchten vanaf Lissabon en São Miguel. In de zomer kun je er soms ook heen vanaf andere Europese steden.

Zo ga je van het gebaande pad: trek het binnenland van Terceira in naar Gruta do Natal, een lavagrot die je met een helm op en het geluid van druppelend water onder je voeten verkent. Tussen de gestolde lavatongen en vulkanische kamers voel je hoe het eiland is gevormd, zonder gidsen met vlaggetjes of andere bezoekers in je kielzog. Alleen jij, het gesteente en het ondergrondse donker.

Faial

Faial maakt deel uit van de Azoren en wordt vaak overschaduwd door zijn buren Pico en São Jorge, maar heeft een heel eigen charme. De stad Horta is beroemd als tussenstop voor oceaanzeilers en bruist van de maritieme sfeer, kleurrijke muurschilderingen en historische cafés. Faial biedt bovendien vulkanisch landschap, zoals de Caldeira do Faial en het maanlandschap van Capelinhos.

Bereikbaarheid: vluchten gaan vanaf São Miguel en andere centrale eilanden, of per ferry vanaf Pico en São Jorge.

Zo ga je van het gebaande pad: dwaal over de zwarte asvlaktes van Capelinhos, het jongste stukje land van Faial, waar in 1957 de oceaan opbarstte en een vulkaan een vuurtoren half begroef. Klim naar de top van het verlaten torengebouw voor uitzicht op het maanlandschap en de eindeloze Atlantische horizon. Geen bomen, geen bebouwing, geen stemmen, alleen wind en vulkanische stilte.

Voor de grenzeloze reiziger: Flores en Corvo

Flores

Flores is het natste én misschien wel mooiste eiland van de Azoren. Denk watervallen die rechtstreeks uit steile kliffen vallen, bloemenvelden die de naam eer aan doen, en wandelroutes langs kratermeren en verlaten valleien. Hier ervaar je de natuur in haar puurste vorm, zonder poespas, zonder massa, en zonder haast.

Bereikbaarheid: er gaan vluchten vanaf São Miguel, Terceira of Faial. Er is geen ferryverbinding met het Europese vasteland; je moet er écht moeite voor doen om hier te komen.

Zo ga je van het gebaande pad: wandel vanuit Fajã Grande naar Poço do Bacalhau, waar een hoge waterval zich tussen varens en kliffen in een natuurlijke poel stort. Neem een frisse duik tussen de libellen, luister naar het gekletter van het water en kijk omhoog naar de wolken die langs de rand van Europa drijven, met alleen koeien en stilte als gezelschap. Kampeer op een van de natuurcampings, waar je met alleen de oceaan als achtergrondgeluid tot rust komt.

Corvo

Corvo is het kleinste en meest afgelegen bewoonde eiland van de Azoren. Met één dorp, een paar honderd bewoners en een enorme vulkaankrater is dit het eindpunt van het eilandhoppen – letterlijk en figuurlijk. Hier is niets te doen, behalve zijn. En juist daarin schuilt de magie.

Bereikbaarheid: per klein vliegtuig of seizoensgebonden veerboot vanuit Flores.

Zo ga je van het gebaande pad: beklim de smalle weg naar de Caldeirão op Corvo, waar een vulkanische krater met grasgroene flanken en stille meertjes zich uitstrekt als een verborgen wereld. Wandel langs de kraterrand, tussen koeien en mistflarden en voel je alleen op een eiland dat zelf al voelt als het einde van de wereld.

Het beste eiland voor de zonaanbidder: Santa Maria

Santa Maria

Santa Maria is het oudste en zonnigste eiland van de Azoren. Met witte zandstranden, droge heuvels en wijngaarden is het landschap anders dan op de andere eilanden. Het eiland is klein, dunbevolkt en authentiek; perfect voor wie rust zoekt met een zomers randje.

Bereikbaarheid: het eiland is bereikbaar per vlucht vanaf São Miguel of Lissabon. Er is geen rechtstreekse ferryverbinding met andere eilanden.

Zo ga je van het gebaande pad: volg het paadje langs bananenbomen en beekjes naar Cascata do Aveiro, een honderd meter hoge waterval verborgen in een groene vallei bij Maia. Je hoort haar al voordat je haar ziet – stromend water, zingende vogels, geen toeristen – alleen een muur van mist en mos waar Santa Maria haar stille schoonheid toont. Of wandel door het roestrode landschap van Barreiro da Faneca, een stille woestijnvlakte waar de aarde barst van klei, zon en kleur. Geen bomen, geen gebouwen – alleen jij en de wind in een buitenaards decor dat nergens anders op de Azoren bestaat.

Welk eiland past bij jou? Ontdek ook de verschillen tussen de Canarische Eilanden

Praktische tips voor je reis naar Madeira en de Azoren

• Beste reistijd: mei tot en met oktober zijn het meest stabiel, met de meeste kans op zon. De Azoren zijn grilliger en kunnen ook in de zomer onstuimig zijn; Madeira is milder en stabieler.
• Vervoer: op de meeste eilanden is een huurauto essentieel om de natuur te ontdekken. Ferryverkeer is seizoensgebonden; inter-eiland-vluchten zijn goedkoop maar beperkt in capaciteit. Tijdig boeken dus!
• Combineren: op de Azoren kun je met korte vluchten meerdere eilanden combineren. Madeira en Porto Santo vormen een goed duo. Madeira combineren met de Azoren? Dat kan alleen via Lissabon of Porto.
• Prijsniveau: Madeira is iets toeristischer en daarmee iets duurder. De Azoren zijn over het algemeen rustiger en betaalbaarder, met uitzondering van de zomermaanden.

Dus … welk eiland past bij jou?

Van warme lavabaden op São Miguel tot windstille baaien op Porto Santo, van ruige vulkaantoppen op Pico tot laurierwouden op Madeira: de Portugese eilanden bieden een eindeloze variatie aan landschappen en ervaringen. Of je nu wilt hiken, duiken, ontspannen of verdwalen in kleurrijke steden, er is altijd een eiland dat perfect bij jouw reisstijl past.

Welk eiland gaat bij jou op de bucketlist?

Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.