De mooiste provincies van Nederland en reistips weg van de massa

In onze recente survey over de mooiste landen ter wereld vroegen we reizigers ook iets dichter bij huis te kijken: welke Nederlandse provincie vinden jullie eigenlijk het mooist, en waarom? Ruim tweeduizend reizigers deelden hun voorkeuren en verhalen. Het resultaat is een verrassend duidelijke ranglijst. Waar staat jouw favoriet? Plus: tips voor een bijzondere reiservaring in elke provincie.

12. Flevoland: jong land waar de natuur nog aan het schrijven is

Flevoland eindigt onderaan, maar niet omdat het landschap oninteressant zou zijn. Integendeel: de provincie is uniek binnen Nederland omdat je de wording van het landschap bijna kunt zien gebeuren. Hier geen eeuwenoude dorpsstructuren of middeleeuwse kerken, maar een gebied waar wind, water en jonge begroeiing nog volop de vorm bepalen. Flevoland heeft iets ruws, iets onafs en dat is precies wat veel reizigers aanspreekt. In de uitgestrekte moerasbossen, jonge rietvelden en open plassen voel je dat de natuur nog niet is uitgedacht, maar juist in ontwikkeling is. Het licht is er wijd en helder, de horizon laag, de stilte diep. Voor wie zoekt naar rauwe, prille natuur én een fascinerend verhaal over waterbeheer, is dit misschien wel de meest intrigerende provincie van het land.

Doen: volg het moeraspad langs de Oostvaardersplassen

Wandel vanuit het Oostvaardersveld de rietvelden in en laat je verrassen door de rauwheid van de Oostvaardersplassen. Volg het vlonderpad dat tussen water, moerasbos en open vlaktes slingert. Je hoort het knisperen van riet, ziet ganzen massaal opvliegen en hebt grote kans op een ontmoeting met edelherten die in de verte over de vlakte trekken. Klim naar een van de houten observatiepunten en kijk uit over een landschap dat voortdurend verschuift met seizoenen en waterstanden. Dit is Nederland zoals je het niet kent: wild, jong en ongepolijst.

11. Zuid-Holland: kustschatten tussen drukte en delta

Zuid-Holland staat bekend als de provincie van steden, industrie en drukte, maar er ligt ongelofelijk veel natuur tussen die stedelijke gebieden. De kust van Zuid-Holland is een van de langste en meest afwisselende van het land. Tussen Hoek van Holland en Katwijk vind je duinen die hoger en breder zijn dan je zou verwachten, en duinvalleien die stil en beschut ogen ondanks de nabijheid van steden. Ook de polders, plassen, kreken en de imposante delta werken als groene longen in een dichtbevolkt gebied. Zuid-Holland is een provincie van contrasten: drukte wordt afgewisseld door vrijwel stille duinruggen, vogelrijke natuurreservaten en schorren waar het getij nog voelbaar is.

Doen: trek een dag uit voor een dagwandeling door de Hollandse Duinen

Begin vroeg in Meijendel in Nationaal Park Hollandse Duinen, wanneer de zon tussen de dennen en berken valt en de paden nog stil zijn. Loop via zachte duinhellingen en struwelen vol zangvogels richting Katwijk en voel hoe het landschap onderweg steeds opener wordt. In de duinvalleien ruik je de zilte lucht van de zee al voordat je haar ziet. Klim op een van de hoge duinruggen en kijk uit over een mozaïek van zand, helmgras, bosranden en water. Met een beetje geluk spot je een vos of een ree dat al vroeg op pad is. Sluit je wandeling af op het strand.

10. Groningen: verstilde vergezichten en eeuwenoude wierden

Een provincie voor mensen die houden van ruimte, leegte en stilte? Dat is Groningen natuurlijk. Het landschap is breed en open, met lange lijnen en zachte glooiingen die zich pas verraden als je er middenin staat. Wierdendorpen liggen als verhoogde eilandjes in de weidse velden, kerktorens rijzen op uit een landschap dat zich eeuwenlang nauwelijks heeft laten dwingen. Het licht is er bijna altijd indrukwekkend: groot, helder en vaak goud aan het einde van de dag. Groningen is een provincie die je langzaam omarmt en je ruimte geeft om te ademen.

Doen: loop de dijkroute bij Noordpolderzijl

Ga op pad vanuit het oude haventje van Noordpolderzijl, waar vissersboten op het wad liggen alsof de tijd heeft stilgestaan. Volg de dijk en kijk uit over eindeloze kwelders waar scholeksters, lepelaars en ganzen fourageren. De wind brengt een constant geluid mee van verre golven en roepende vogels. Stop regelmatig om het licht te zien veranderen van zilver naar blauw naar goud. Loop door tot het punt waar land en lucht in elkaar lijken over te vloeien. Hier ervaar je een stilte die je nergens anders in Nederland vindt.

9. Noord-Holland: duinen, eilanden en open polderlucht

Noord-Holland verrast met stille duinen, brede stranden, open polders en sfeervolle dorpen. De kuststrook tussen Camperduin, Schoorl, Bergen en Egmond behoort tot de meest biodiverse en afwisselende van het land. In het binnenland vind je oude polderlandschappen waar grutto’s, kieviten en tureluurs nog volop broeden. Waddeneiland Texel voegt een geheel eigen sfeer toe, met duinvalleien en spierwitte stranden waar je de drukte moeiteloos achter je laat.

Doen: beklim de duintoppen van de Schoorlse Duinen

Begin bij Schoorl en volg een route die je door een afwisseling van donkere naaldbossen, open zandvlaktes en steile duinhellingen voert. Neem de tijd om te rusten op de hoogste duintoppen van Nederland, waar het uitzicht zich uitstrekt over een zee van helmgras en blauwgrijze tinten. Wandel dieper het gebied in, waar je kleine duinvalleien aantreft met kruipwilg, bloemrijk grasland en stille vennen. De hoogteverschillen zorgen ervoor dat het licht voortdurend verandert; een paradijs voor fotografen en wandelaars die houden van afwisseling.

8. Noord-Brabant: heide, vennen en gastvrije dorpen

Noord-Brabant ademt rust en gemoedelijkheid: bossen die langzaam overgaan in heidevelden, vennen die oplichten in het avondlicht en beekdalen waar libellen boven het water zweven. Tegelijkertijd zijn er dorpen en steden met een bourgondische cultuur waar je na een dag buiten genieten aanschuift voor streekgerechten.

Doen: dwaal urenlang door de Loonse en Drunense Duinen

Vertrek vanaf een van de toegangspunten en stap meteen een wereld binnen die eerder aan Afrika dan aan Nederland doet denken: golvende zandvlaktes die zich steeds opnieuw vormen onder invloed van de wind. Wandel richting de overgangen met donker dennenbos en kreupelhout, waar vogels de stilte doorbreken. Kies een lange route en ervaar hoe het landschap verandert naarmate de zon draait: scherpe schaduwen in de ochtend, gloeiend licht in de middag, verstilde kleuren tegen zonsondergang. Neem een pauze op een plek waar het zand warm en zacht aanvoelt, een van de weinige landschappen in Nederland waar je het gevoel hebt dat de horizon steeds verder wijkt.

7. Utrecht: beukenlanen, buitenplaatsen en rivieren

De provincie Utrecht is klein, maar doet in variatie niet onder voor de grootste provincies. De Utrechtse Heuvelrug biedt hoogteverschillen die bijna on-Nederlands aandoen: oude beukenlanen die in groene kathedralen veranderen, zandverstuivingen die door wind en tijd van vorm wisselen en landgoederen waar de geschiedenis diep in de stenen zit. Ten zuiden van de Heuvelrug meanderen rivierarmen en liggen boomgaarden, uiterwaarden en dorpjes die een schilderachtige rust uitstralen.

Doen: wandel naar de top van de Amerongse Berg

Start je wandeling in het dorp Amerongen, waar de historische kern al een voorproefje geeft van de rijkdom van dit gebied. Klim via kronkelende paden omhoog de heuvelrug op, langs eeuwenoude beuken die hun wortels diep door de hellingen duwen. Boven wacht een uitzicht dat zich uitstrekt tot aan de Betuwe: rivieren, boomgaarden, uiterwaarden en de wijde horizon. Neem de tijd om de stilte te ervaren; zelfs op drukkere dagen voelt dit gebied sereen. Sluit je route af door door bossen te lopen waar het licht gefilterd door de bladeren in dansende patronen valt.

6. Overijssel: heide, heuvels en Hanzestadjes met karakter

Overijssel heeft een warm, toegankelijk landschap waarin natuur en cultuur hand in hand gaan. De Sallandse Heuvelrug vormt het kloppend hart van de provincie: glooiende heidevelden, stille bossen en heuveltoppen die een weids uitzicht geven over het omringende land. Aan de voet van de heuvelrug liggen dorpen die een tijdloze sfeer ademen. Verder naar het westen en noorden vind je waterrijke gebieden, en in het oosten de historische charme van Hanzesteden die ooit bloeiden dankzij handel over water.

Doen: volg de heuvelrug van de Sallandse Heuvelrug

Start in Holten of Nijverdal en trek de heide op. De eerste stappen brengen je meteen in een landschap dat onverwacht glooiend is voor Nederlandse begrippen. Kies een route langs de Haarlerberg of de Holterberg en zie hoe heide, bos en open zand elkaar afwisselen. In de vroege ochtend ligt er vaak mist in de dalen, waardoor de heuvels als eilanden boven een zee van wit lijken uit te steken. Het is een van de beste wandelgebieden van Nederland voor wandelaars die een gevoel van ruimte zoeken.

5. Friesland: licht, water en waddenrust

Wie een provincie van ruimte zoekt, voelt zich ongetwijfeld thuis in Friesland. Hier vind je geen grote bossen of bergen, maar water, lucht en licht, elementen die het landschap een bijna poëtische eenvoud geven. Van terpdorpen die als schelpjes in het landschap liggen tot meren waarin het licht eindeloos reflecteert, Friesland ademt rust. De provincie voelt open en ademend, met weidse uitzichten die nergens doorbroken worden. En dan zijn er natuurlijk de Waddeneilanden Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog: plekken waar de tijd even stilstaat en de natuur de hoofdrol speelt.

Doen: ervaar de stilte van Schiermonnikoog

Neem de boot en laat zodra je voet aan land zet de hectiek achter je. Wandel over de uitgestrekte stranden waar je soms kilometers niemand ziet. Struin door duinvalleien vol duinrozen, volg een pad door kwelders waar de wind het water in smalle aders duwt en ga richting het oosten, waar natuur nog volledig vrij spel heeft. De combinatie van zilte lucht, scholeksters die roepen in de verte en het zachte ruisen van het gras geeft dit eiland een sfeer die Columbus-lezers als uniek omschrijven.

4. Drenthe: prehistorische sporen en verborgen beekdalen

In Drenthe voel je een bijna meditatieve rust. Hier liggen heidevelden die eindeloos lijken, bossen die diep en donker zijn, esdorpen waar de tijd zich in concentrische cirkels om de brink vouwt en hunebedden die als stille wachters over het landschap staan. Veel Columbus-reizigers noemen Drenthe een plek waar je je vanzelf aanpast aan het ritme van de dag. Het licht is helder, de lucht schoon, het landschap zacht, maar rijk geschakeerd.

Doen: volg het slingerende pad langs de Drentsche Aa

Begin bij een van de esdorpen, zoals Anloo of Oudemolen, en laat de route zich vanzelf ontvouwen. De beek slingert door hooilanden, langs heidevelden en onder oude eiken door. Stop af en toe langs de oever om te kijken naar libellen die boven het water dansen of naar de manier waarop het licht speelt op de stroom. Dit is een van de best bewaarde beekdalen van Nederland, met een landschap dat vrijwel onveranderd is gebleven sinds de prehistorie.

3. Zeeland: duinen, deltawateren en frisse horizon

Zeeland is een provincie van wind, water, licht en lucht. Duinen die hoog boven het strand uitrijzen, stranden die breed en stil zijn, deltawateren die de provincie doorsnijden en vissersdorpen waar het ritme van de dag nog wordt bepaald door het getij. Het licht in Zeeland is beroemd: helder, zacht en eindeloos reflecterend op zout water en nat zand. Voor veel Columbus-lezers heeft de provincie iets onafgebakends; een plek waar land en zee elkaar voortdurend uitdagen en omarmen.

Doen: wandel het hoge duinpad tussen Domburg en Zoutelande

Klim vanuit Domburg de duinen in, waar je al snel op een van de hoogste duinruggen van Nederland staat. Volg het pad dat als een lint over de top van de duingordel loopt. Naar links zie je strand en zee, naar rechts duinen en velden die zich golvend uitstrekken. Het licht verandert elk kwartier: van koelblauw tot warmgoud, afhankelijk van zon en wolken. Onderweg kom je langs open stukken waar het uitzicht kilometers ver reikt en langs beschutte duinvalleien waar je alleen het geluid van de wind hoort.

2. Gelderland: afwisselend landschap vol grandeur

Gelderland dankt zijn hoge positie aan zijn enorme diversiteit. Van de uitgestrekte Veluwe tot de verstilde Achterhoek en van de rivieren van de Betuwe tot kastelen, bossen en heidevelden in Veluwezoom: het landschap vertelt een verhaal op elke vierkante kilometer. De provincie voelt op sommige plekken wild, op andere eeuwenoud, en altijd gelaagd.

Doen: beleef de zonsopkomst op de Posbank

Vertrek vroeg richting het hoogste punt van Veluwezoom. Wanneer de zon boven de heuvels oprijst, ontvouwt zich een landschap dat eerder aan Noord-Engeland dan aan Nederland doet denken. De paarse heide, de zachte glooiing, de mist die in de dalen blijft hangen: het is een magische combinatie die veel lezers noemen als hun meest memorabele natuurmoment in Nederland. Blijf even zitten, luister naar het zachte zoemen van insecten en kijk hoe het licht langzaam het landschap in pastelkleurige vlakken schildert.

1. Limburg: het buitenland in eigen land

Limburg is de grote winnaar. De provincie wordt gezien als het enige deel van Nederland waar het landschap daadwerkelijk ‘anders’ voelt: glooiende heuvels, holle wegen, kalkgraslanden vol orchideeën, plateaus met vergezichten tot diep in België en Duitsland, vakwerkdorpen die zich nestelen in dalen, wijngaarden op zonnige hellingen en riviertjes die door een mozaïek van bossen en akkers slingeren. Limburg heeft karakter, rust, licht, traditie en een landschap dat op bijna elke wandelroute nieuwe dimensies laat zien.

Doen: wandel door het Geuldal tussen Epen en Mechelen

Begin je route in Epen, waar vakwerkboerderijen en glooiende velden meteen de toon zetten. Volg het pad langs de Geul, die door weilanden en bosjes meandert. Onderweg kom je langs watermolens, houten bruggetjes en hellingbossen die in elk seizoen een andere kleur krijgen. Klim af en toe omhoog richting het Plateau van Crapoel of Schweiberg voor vergezichten die je doen geloven dat je in de Voerstreek of Eifel staat. Sluit af in Mechelen, waar dorpscafés en boerderijen samen een van de meest karakteristieke dorpsgezichten van Zuid-Limburg vormen.en heuvel boven Ferentillo juist het onverbiddelijke grijs van de stoere kasteelruïne indrukwekkend.

Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.