Hoogteziekte: hoe komt het en wat kun je ertegen doen?
De aantrekkingskracht van de bergen is voor veel reizigers niet te weerstaan, maar hoogteziekte wil helaas nog wel eens een spelbreker zijn in de reisplannen. Waar wordt hoogteziekte door veroorzaakt en hoe vermijd je het? Met deze gouden tips is het mogelijk om hoogteziekte zoveel mogelijk te voorkomen!
De oorzaak van hoogteziekte
Hoe hoger in de bergen je komt, hoe minder zuurstof er in de lucht zit. Ons lichaam heeft daar moeite mee en komt in opstand: hoofdpijn, een verhoogde hartslag, zware ademhaling en/of misselijkheid zijn veelvoorkomende klachten. Hoogteziekte is eigenlijk een waarschuwing van het lichaam: tot hier en niet verder - letterlijk. Klim dan ook niet door, maar geef je lichaam de tijd om te acclimatiseren.
Hoogteziekte treedt op als je te snel naar een grote hoogte stijgt, bijvoorbeeld door het vliegtuig te nemen naar een plaats hoog in de bergen. Klachten kunnen beginnen bij een hoogte van 2.500 meter, al wisselt dat per persoon. Vanaf 3.000 meter heeft zelfs één op de vier mensen last van hoogteziekte. Vanaf 5.000 meter is er geen ontkomen meer aan en moeten reisplannen in dienst staan van het acclimatiseren.
Zo voorkom je hoogteziekte
1. Drink veel water
Bergen hebben een magische aantrekkingskracht op avontuurlijke reizigers. Als je last krijgt van hoogteziekte, kan dat een flinke smet zijn op je reisplannen en -ervaringen. Maar onthoud: planning is key, want met een goede voorbereiding kun je ontkomen aan klachten. Een simpele doch gouden regel om hoogteziekte zoveel mogelijk te voorkomen: drink veel water. Vanaf drie dagen voor de klim is het al wenselijk om drie liter water per dag te drinken. Let op: alcohol en koffie werken juist averechts, omdat deze vocht onttrekken aan je lichaam.
2. Neem je tijd
Ook is het van belang om niet te snel te stijgen. Het beste stijgingsprotocol gaat uit van een maximale stijging van driehonderd tot zeshonderd meter per dag vanaf 2.500 meter hoogte. Om de dag moet er een rustdag worden ingepland om het lichaam de tijd te geven zich aan te passen aan de nieuwe omstandigheden. Toch last van aanhoudende hoogteziekte? Dan zit er niets ander op dan een stuk af te dalen tot het voorbij is.
3. Medicijnen
Ten slotte is het – op doktersvoorschrift – mogelijk om medicijnen te nemen tegen hoogteziekte. Acetazolamide heeft effect op de hoeveelheid water en zouten in het lichaam; nifedipine verlaagt de bloeddruk en wordt gebruikt om vochtophopingen in de longen te bestrijden of voorkomen; dexamethason remt vorming van hersenoedeem door hoogteziekte.
Columbus-lezer Igor Kondrat vanuit Peru: 'Bonzende koppijn, kortademigheid en energiegebrek. Eenmaal in Cusco krijg ik nauwelijks mijn lichaam de taxi binnen. Al gauw leer ik in Peru het eerste Spaanse woord kennen: sorochi, oftewel hoogteziekte. Op 3.400 meter hoogte doe ik niet anders dan rillen in mijn hostelbed. Het is het begin van mijn reis; voor mijn gevoel is er geen weg terug en moet ik overleven. Na vijf dagen liters muntthee, paracetamol en cocabladeren voel ik mij alleen maar slechter. Na een gesprek met een arts volgt het onvermijdelijke: ik moet naar beneden! Een chauffeur brengt mij naar Ollantaytambo - een klein dorpje in de Sacred Valley op een hoogte van 2.792 meter. Het staat ook wel bekend als een toevluchtsoord voor toeristen met hoogteziekte. In het dal begint mijn lichaam langzaam te acclimatiseren: ik kan weer normaal lopen en krijg honger. De kracht is terug! Machu Pichu kan niet langer meer wachten.'Volg Igors avonturen op Instagram op op zijn website.
Cocabladeren: een feit of fabel?
Hoogteziekte: helpen cocabladeren? Foto's: Igor Kondrat
De inwoners van Peru en Bolivia in het bijzonder, en met hen vele reizigers, zweren bij cocabladeren. Om op te kauwen, in de thee, maakt niet uit hoe – cocabladeren zouden hoogteziekte tegengaan. Dit eeuwenoude gebruik onder de oorspronkelijke bevolking van de Andes in Latijns-Amerika zou het uithoudingsvermogen stimuleren, de ademhaling en zuurstofwisseling verbeteren en het verbruik van glucose reguleren. Coca heeft een licht verdovende werking en staat op lijst één van de opiumwet. Cocabladeren meenemen naar Nederland is dan ook verboden, mede doordat cocabladeren de grondstof zijn van cocaïne.
Zijn cocabladeren dan dus gevaarlijk? Volgens Jellinek zijn cocabladeren nauwelijks verslavend en valt de lichamelijke schade mee. Een antropoloog vergeleek het stimulerende effect van cocablad pruimen met het drinken van een kop sterke koffie. In de Andes worden cocabladeren dan ook helemaal niet gebruikt voor het euforische gevoel, maar voor de gezondheid. De werking van cocabladeren tegen hoogteziekte is nooit wetenschappelijk bewezen, maar door de licht verdovende werking krijgt het lichaam wel een stimulans – mogelijk net genoeg om gematigde verschijnselen van hoogteziekte tegen te gaan.
Op onze themapagina Reisadvies vind je nog veel meer tips om veilig en gezond op reis te gaan. Zo vind je er ook gouden tips ter voorkoming en bestrijding van wagenziekte.
Volg Columbus Travel op Facebook en/of Instagram en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
