Vliegen tijdens je zwangerschap: dit moet je weten voor een veilige én comfortabele reis

Een stedentrip met je partner, een babymoon naar de zon of een zakenreis die nét niet kan wachten: er zijn genoeg redenen om het vliegtuig te pakken terwijl je zwanger bent. Maar hoe veilig is dat eigenlijk? Tot hoeveel weken kun je vliegen, welke risico’s moet je kennen en hoe zorg je dat je reis zo comfortabel mogelijk verloopt? Wij zetten alle feiten, cijfers en tips voor je op een rij, zodat je goed voorbereid op pad kunt.

Hoe vaak reizen vrouwen tijdens hun zwangerschap?

Cijfers voor Nederland ontbreken, maar internationale onderzoeken geven wel een goed beeld. In het Verenigd Koninkrijk liet een studie uit 2003 zien dat meer dan de helft van de zwangere vrouwen tijdens hun zwangerschap naar het buitenland reisde, waarvan ongeveer een derde buiten Europa. Recentere Amerikaanse enquêtes schetsen een vergelijkbaar beeld: 83% van de vrouwen maakte minstens één binnenlandse reis en bijna een kwart koos zelfs voor een internationale bestemming. Ook in Australië blijkt reizen tijdens de zwangerschap wijdverspreid: 44% van de vrouwen reisde tijdens hun zwangerschap, waarvan één op de vijf naar het buitenland.

Het ontbreken van Nederlandse data zegt waarschijnlijk meer over het gebrek aan onderzoek dan over de praktijk. Gezien de reislust van Nederlanders mag worden aangenomen dat de percentages hier minstens zo hoog liggen.

In welke periode van je zwangerschap is vliegen het veiligst?

Medisch gezien is vliegen over het algemeen veilig bij een ongecompliceerde zwangerschap. De beste periode om te reizen is het tweede trimester, tussen de veertiende en achtentwintigste week. Je hebt dan vaak meer energie, de misselijkheid uit de eerste weken neemt af en het risico op complicaties blijft beperkt. Het eerste trimester kan door vermoeidheid en misselijkheid minder prettig zijn, terwijl in het derde trimester de kans op vroeggeboorte en ongemak toeneemt.

Artsen en luchtvaartmaatschappijen hanteren doorgaans de grens van 36 weken bij een eenlingzwangerschap. Bij een meerlingzwangerschap ligt de limiet vaak op 32 weken. Vanaf dat moment wordt vliegen afgeraden of zelfs geweigerd, mede vanwege het risico dat de bevalling eerder begint.

Moet je je arts en de luchtvaartmaatschappij informeren over je zwangerschap?

Het is verstandig je reisplannen altijd met je arts of verloskundige te bespreken, zeker als er sprake is van complicaties zoals hoge bloeddruk of een eerdere vroeggeboorte. In die gevallen kan vliegen worden afgeraden. Luchtvaartmaatschappijen vragen vanaf 28 weken meestal om een medische verklaring die bevestigt dat je fit bent om te vliegen. Dit document vermeldt je uitgerekende datum en de afwezigheid van complicaties. Regel dit tijdig bij je verloskundige of arts, zodat je bij de incheckbalie niet voor verrassingen komt te staan.

Tot welke week van je zwangerschap mag je vliegen? De regels per luchtvaartmaatschappij

Elke airline hanteert eigen regels. Bij de meeste luchtvaartmaatschappijen moet je vanaf 28 weken een medische verklaring (‘fit to fly’-verklaring) kunnen tonen, en na 32–36 weken mag je vaak helemaal niet meer mee. Dit zijn de regels voor de meest gebruikte maatschappijen vanuit Nederland:

Belangrijk: luchtvaartmaatschappijen zijn niet gebonden aan het advies van artsen, maar hanteren hun eigen regels. Zorg dat je deze altijd checkt voor vertrek én houd rekening met je retourdatum.

Hoe zit het met verzekering en medische documenten?

Zwangerschap wordt meestal niet als medische aandoening gezien door verzekeraars, wat betekent dat je in principe gewoon verzekerd bent. Toch is het verstandig je polis goed door te nemen. Complicaties of eerdere medische problemen moet je wél vooraf melden, anders loop je het risico dat kosten niet vergoed worden.

Zorg dat je:

• je polisvoorwaarden checkt (let op dekking buiten Europa en spoedeisende zorg);
• contactgegevens van je verloskundige of gynaecoloog bij je hebt , zodat artsen ter plaatse in geval van nood snel informatie hebben;
• een kopie van je zwangerschapsdossier meeneemt, voor het geval je onverwacht naar een ziekenhuis moet.

De gezondheidsrisico’s van vliegen tijdens je zwangerschap: hier moet je rekening mee houden

Vliegen terwijl je zwanger bent is meestal veilig, maar er zijn wel zaken waar je rekening mee moet houden. Zwangerschap vergroot bijvoorbeeld het risico op een diep-veneuze trombose: een bloedstolsel in je been dat kan ontstaan door lang stilzitten. Een lange vlucht maakt dat risico nog groter. Het is daarom verstandig om regelmatig even te bewegen, veel te drinken en eventueel compressiekousen te dragen.

Ook het dragen van je gordel vraagt aandacht: doe dit laag over je heupen, onder je buik. Dat is comfortabeler én veiliger bij onverwachte turbulentie.

Kosmische straling tijdens een vlucht levert voor incidentele reizigers geen probleem op, maar kan bij cabinepersoneel of vrouwen die zeer frequent vliegen wel een punt van aandacht zijn.

Verder kan gasvorming in de buik ongemak veroorzaken. Vermijd daarom vlak voor en tijdens de vlucht koolzuurhoudende dranken en sterk gasvormende voedingsmiddelen (zoals bonen en kool).

Comfortabel vliegen terwijl je zwanger bent: hoe pak je dat aan?

Praktische tips die je reis een stuk prettiger maken:

• Kies een stoel aan het gangpad. Zo is het makkelijker om regelmatig even te lopen en snel naar het toilet te kunnen.
• Draag comfortabele kleding en schoenen. Zwelling van voeten en benen is normaal, dus vermijd knellende schoenen.
• Blijf drinken. Viegtuiglucht is droog, dus neem altijd een flesje water mee en drink extra.
• Neem snacks mee. Kies lichte, voedzame hapjes in plaats van zware maaltijden of gasvormend voedsel.
• Reis met rust. Plan geen druk reisschema, maar neem extra tijd om over te stappen en creëer genoeg rustmomenten.

Bestemmingen: waar moet je als zwangere extra alert zijn?

Naast de vlucht zelf speelt ook je bestemming een belangrijke rol. Het Zika-virus vormt nog altijd een risico voor ongeboren kinderen: een infectie kan leiden tot ernstige neurale afwijkingen. In het verleden kwamen uitbraken voor in landen als Costa Rica, Brazilië en Colombia, in delen van het Caribisch gebied en in Zuidoost-Azië, onder meer in Thailand en Singapore. Hoewel er momenteel geen grootschalige uitbraken zijn, adviseren instanties als de WHO en het RIVM zwangere vrouwen om niet-noodzakelijke reizen naar risicogebieden uit te stellen.

Ook malaria en gele koorts zijn ziekten om rekening mee te houden. Ze kunnen ernstig verlopen bij zowel moeder als kind. Gele koorts komt vooral voor in delen van Afrika en Zuid-Amerika en kan dodelijk zijn. Vaccinatie is tijdens de zwangerschap doorgaans niet gewenst, omdat het om een levend vaccin gaat. Malaria komt onder meer voor in Indonesië, delen van Zuid-Afrika en veel landen in Latijns-Amerika. Het gebruik van malariaprofylaxe is vaak wel mogelijk, maar altijd in overleg met je arts of reizigerskliniek. Check altijd de actuele adviezen via het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR) of Nederland Wereldwijd.

Tot slot kan langdurig verblijven boven 1.500 meter klachten geven zoals kortademigheid en verminderde zuurstoftoevoer naar je baby. Een korte wandeling op hoogte kan geen kwaad, maar vermijd meerdaagse trektochten of langere verblijven.

Checklist voor vertrek:

• Overleg met je arts of verloskundige
• Controleer regels van de airline (uitgerekende datum, verklaring)
• Neem medische documenten mee
• Check je zorg- en reisverzekering
• Pak compressiekousen, snacks, water en comfortabele kleding
• Vermijd risicogebieden (Zika, malaria, gele koorts)

Conclusie: een zwangerschap is geen reden om thuis te blijven

Zwanger zijn hoeft geen belemmering te zijn om de wereld te ontdekken. Vliegen is veilig en comfortabel, mits je de juiste voorbereidingen treft. Het tweede trimester is de ideale periode, maar ook daarbuiten zijn er mogelijkheden zolang je arts geen complicaties ziet en je de regels van je airline en verzekeraar respecteert. Kies je bestemming zorgvuldig, bereid je lichaam voor en neem de tijd om te reizen in jouw tempo. Dan wordt je babymoon of laatste reis met z’n tweeën misschien wel het mooiste avontuur voor er straks een mini-reiziger meegaat.

Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.