Tsjernobyl

Reisgids

Beste reistijd

Foto's

Praktisch

Het verlaten pretpark van Pripjat

Tsjernobyl,
Oekraïne


Het is 29 april 1986, een doodgewone dag in Oekraïne. In Pripjat wordt die dag een proef uitgevoerd op kernreactor nummer 4. Ze wilden weten of er na het stilvallen van de centrale nog voldoende stroom over was om de noodapparatuur en de pompen voor het koelwater draaiende te houden tot de dieselmotor zou aanslaan om deze processen in stand te houden. Hiervoor moesten de veiligheidssystemen worden uitgeschakeld. Vanwege de aankomende 1-mei viering werd besloten de test uit te stellen tot de avondploeg. Deze avondploeg was echter een stuk minder ervaren.

's Avonds loopt de test uit tot een enorme ramp. De technici schakelen de reactor te snel uit en verliezen de controle over de kernreactor, die al snel oververhit raakt. De brandstaven smelten en de stoomdruk stijgt. Om 01.24 wordt het dak van de reactor weggeblazen door een stoomontploffing. Niet veel later volgt een tweede explosie. Wolken met 190 ton radioactieve straling komt vrij. De plaatselijke brandweer wordt ingeschakeld om de brand te blussen. Wat de brandweermannen niet weten is dat ze aan een enorme hoeveelheid straling worden blootgesteld. Binnen enkele dagen sterven ze allemaal.

De Sovjet-Unie verzwijgt de ramp terwijl de radioactieve wolk over Europa wordt geblazen. Zelfs de inwoners rondom de kerncentrale weten niet wat zich die nacht heeft afgespeeld. Alleen een klein artikel in de krant vermeld dat er een ongeluk heeft plaatsgevonden. Als er in Zweden een dag later een hoge straling wordt gemeten kan de Sovjet-Unie niet langer zwijgen. 36 uur na de ontploffing worden de inwoners van Pripjat geëvacueerd. Om paniek te voorkomen wordt de mensen verteld dat ze binnen enkele dagen weer terug kunnen keren. De mensen zullen echter niet meer terugkeren. De omgeving van Tsjernobyl wordt namelijk hermetisch afgesloten.

Flats, kantoren, winkelcentra, hotels, schoolgebouwen en woningen raken in verval. Het pretpark dat snel geopend zou worden staat er verlaten bij. Geen blije kinderen in de botsauto's of het reuzenrad. Een bloeiende en groeiende stad verandert ineens een verlaten spookstad; overgelaten aan de grillen van de natuur. Pas jaren later wordt het gebied opengesteld voor publiek en kunnen mensen onder begeleiding van een gids het rampgebied bezoeken.

Twee jaar geleden bracht ik een bezoek aan de Exclusion Zone, 32 jaar na de ramp. Dit was absoluut één van de meest indrukwekkende tours die ik heb gemaakt. Het is nauwelijks voor te stellen wat zich hier heeft afgespeeld en dat dit gebied nog altijd een gevaar is.