Karnak was het grootste religieuze complex van het oude Egypte, de heilige plek van de stad Thebe bij Luxor. Je doolt door pilarengalerijen, langs tientallen sfinxen en door half vergane tempels. Het tempelcomplex van Karnak is in oppervlakte twee keer zo groot als het dorp waarnaar het is vernoemd. Een enorm gebied twee en een halve kilometer van Luxor. Het was ooit het religieuze centrum van het vroegere Thebe. Er passen met gemak een handjevol kathedralen in. Het tempelcomplex, ook wel het grootste openluchtmuseum ter wereld genoemd, bestaat uit vier delen. Alleen de grootste van deze secties is open voor het publiek: het Amon-Re district.
Beschermgod Amon-Re
Amon-Re was de lokale beschermgod van Thebe. Toen de macht van die stad toenam, groeide ook het belang van deze god. Amon-Re werd zelfs de oppergod van het oude Egypte.
Het indrukwekkendst is de enorme zuilenrij, de zogenaamde hypostijl galerij. Daar staan 122 pilaren van tien meter, twaalf en zelfs 21 meter hoog in zestien rijen naast elkaar opgesteld.
Hier en daar zie je nog resten verf. Ze geven je een beeld van hoe de zuilengalerij er ooit uitgezien moet hebben. Okergeel, okerrood en diepblauw. Sfinxen en obelisken
Sommige pilaren hebben een diameter van meer dan drie meter. Je voelt je, zoals op wel meer historisch plekken in Egypte, onvoorstelbaar klein. Dat hadden de bouwers Seti I en Ramses II waarschijnlijk ook voor ogen toen ze de zuilenrij ontwierpen.Maar ook de dubbele rij sfinxen richting de tempel van Luxor is wereldberoemd. Tientallen rammenkoppen staren je van weerzijden aan.Verderop steken de obelisken van Hatsjepsoet de immer strakblauwe hemel in. Ze zijn bijna dertig meter hoog.
Alles is in het tempelcomplex lijkt wel versierd met hiërogliefen. De omvang van de bouwwerken en de zwaarte van de materialen waaruit zij zijn opgetrokken stellen ons voor de al zo vaak gestelde vraag: hoe kan dit alles ooit zijn gebouwd zonder onze moderne technieken?
Snel ging de bouw dan ook niet. De aanleg van dit allergrootste oud Egyptische religieuze centrum kostte vele eeuwen. Zo'n dertig farao's werkten er aan mee. Allen lieten ze hun eigen handtekening in het complex achter.
Het leverde een mengelijk van verschillende bouwstijlen op. Zo zijn er grote beelden, zoals die van Panejem, ruim tienmeter hoog. Maar ook zie je er veel kleinere stenen beeltenissen. Bijvoorbeeld die van Toetanchamon en zijn vrouw.
In de bloeitijd van het complex liepen er dagelijks zo'n 80.000 mensen rond: misdienaren, pelgrims en bouwvakkers. Alles door elkaar. Het was een stad op zich. In het jaar 323 na Christus sloot het tempelcomplex van Karnak zijn deuren. Egypte behoorde destijds al enige eeuwen tot het Romeinse rijk. Keizer Constantijn de Grote bekeerde zich in de beginjaren van de vierde eeuw tot het christendom.
Zijn hele imperium diende hetzelfde te doen. Hij vaardigde een bevel uit alle heidense tempels te sluiten. In de eeuwen erna verrezen op verschillende plekken in het tempelcomplex kleine kerken en kathedralen. 's Avonds is zijn de ruïnes prachtig verlicht.