Waarom móét je telefoon tijdens een vlucht op vliegtuigmodus? De feiten en fabels onthuld

Je hebt het je vast weleens afgevraagd: ‘Wat gebeurt er nou écht als ik mijn telefoon niet op vliegtuigmodus zet? Ontploft het vliegtuig? Raakt de piloot de controle kwijt? Of is het gewoon een achterhaald regeltje uit de tijd van de Nokia 3310?’ We duiken in de feiten, onderzoeken hoe moderne technologie zoals 5G en wifi in de lucht werkt, en onthullen waarom jij wél – of juist níét – je telefoon zou moeten uitschakelen tijdens een vlucht.

Kan een mobiele telefoon een vliegtuig laten crashen?

Laten we dit fabeltje meteen uit de lucht helpen: nee, een enkele mobiele telefoon veroorzaakt geen vliegtuigcrash. Maar betekent dit dat je toestel geen enkele invloed heeft op de systemen in een vliegtuig? Helaas, zo simpel ligt het niet.

Vliegtuigen gebruiken radiosignalen voor communicatie met luchtverkeersleiding en voor navigatie. Mobiele telefoons zenden ook radiosignalen uit, vooral als ze wanhopig proberen verbinding te maken met een zendmast op de grond. Hoewel moderne vliegtuigen goed beschermd zijn tegen storingen, zijn er wél gedocumenteerde gevallen waarin piloten vreemde storingsgeluiden hoorden in hun koptelefoon – vergelijkbaar met het bekende ‘tikkende’ geluid van een telefoon bij een luidspreker.

Dit is vooral problematisch tijdens kritieke fasen van de vlucht, zoals opstijgen en landen, wanneer piloten afhankelijk zijn van kraakheldere communicatie. Daarom blijven de regels streng: vliegtuigmodus aan, vooral op deze momenten.

Wat gebeurt er als je je telefoon niet op vliegtuigmodus zet?

Wanneer je je telefoon niet op vliegtuigmodus zet, blijft je toestel wanhopig zoeken naar een mobiel signaal. Op 10.000 meter hoogte is dat volkomen zinloos, want er zijn geen zendmasten waar je consistent verbinding mee kunt maken. Maar je telefoon blijft het proberen en stuurt constant signalen uit, wat drie gevolgen heeft:

1. Mogelijke storingen: radiosignalen van tientallen actieve telefoons kunnen gezamenlijk een storing veroorzaken op de frequenties die de piloten en luchtverkeersleiding gebruiken.
2. Snelle batterijverspilling: omdat je telefoon zich uit de naad werkt om verbinding te maken met een onbereikbare mast, loopt je batterij veel sneller leeg.
3. Onnodige netwerkbelasting: stel dat je wél verbinding krijgt, dan schakelt je telefoon razendsnel tussen masten terwijl je met 800 km/u door de lucht vliegt. Dit kan verstoringen geven op het mobiele netwerk aan de grond.

Kun je bellen in de lucht als je je telefoon aan laat staan?

In theorie? Ja, heel even. Maar in de praktijk is het een ramp. De kans dat je op grote hoogte verbinding krijgt met een zendmast op de grond is klein. Als het al lukt, zal je telefoon telkens moeten schakelen tussen masten, wat resulteert in wegvallende verbindingen. Zelfs als je iemand aan de lijn krijgt, is het gesprek vaak onsamenhangend en wordt het binnen enkele seconden afgebroken.

Er zijn echter moderne vliegtuigen met speciale ‘pico-cellen’ aan boord: kleine basisstations die een lokaal mobiel netwerk creëren. Deze pico-cellen maken verbinding met een satelliet, zodat passagiers via dit systeem kunnen bellen, sms’en en soms zelfs mobiele data kunnen gebruiken. Maar let op: niet elke luchtvaartmaatschappij staat bellen toe, deels om technische redenen, maar vooral om te voorkomen dat jij naast een zakenreiziger belandt die een uur lang schreeuwend een deal probeert te sluiten.

Hoe werkt wifi in een vliegtuig? En waarom stoort dat niet?

De meeste moderne vliegtuigen bieden wifi aan boord, maar in tegenstelling tot mobiele netwerken werkt dit via een satellietverbinding of een speciaal netwerk op de grond.

Er zijn twee hoofdtechnologieën:

• Satellietwifi: vliegtuigen maken verbinding met een satelliet, vergelijkbaar met hoe maritieme schepen en expeditievoertuigen internet ontvangen. Deze methode is stabiel, maar kan traag en duur zijn.

• Air-to-Ground (ATG) wifi: dit systeem werkt met zendmasten op de grond die een signaal omhoog sturen naar het vliegtuig. Het nadeel? Het werkt alleen boven land.

Wifi aan boord veroorzaakt geen interferentie met de systemen van het vliegtuig, omdat de technologie en frequenties hierop zijn afgestemd. Bovendien heeft de luchtvaartmaatschappij dit onder controle, in tegenstelling tot honderden individuele mobiele telefoons die op zoek gaan naar een signaal.

Europese wetgeving: 5G in de lucht

In november 2022 heeft de Europese Commissie de regels aangepast, waardoor luchtvaartmaatschappijen binnenkort 5G aan boord mogen aanbieden. Dit betekent dat passagiers kunnen genieten van razendsnel internet, net zoals op de grond. Dit werkt via pico-cellen in het vliegtuig, die verbinding maken met satellieten en zo een stabiel netwerk bieden.

Echter, of je daadwerkelijk mag bellen of mobiel internet mag gebruiken, hangt af van de luchtvaartmaatschappij. In de VS blijft de Federal Communications Commission (FCC) streng: daar is bellen tijdens de vlucht verboden, deels om technische redenen, maar vooral om overlast te voorkomen.

In Europa ligt de beslissing bij de luchtvaartmaatschappijen zelf. Volgens het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA) mogen toestellen aan boord gewoon aan staan, mits is bewezen dat ze geen invloed hebben op de vliegtuigsystemen. Dit betekent dat sommige airlines in de toekomst bellen kunnen toestaan, terwijl anderen het uit passagierscomfort zullen blijven verbieden.

Airplane mode blijft de beste keuze

Hoewel één enkele telefoon je vliegtuig heus niet uit de lucht haalt, kan een groot aantal actieve telefoons dus wel ruis veroorzaken en de communicatie van piloten verstoren. Bovendien zorgt het niet inschakelen van vliegtuigmodus ervoor dat je batterij razendsnel leegloopt, zonder dat je er iets aan hebt. De komst van 5G en wifi in vliegtuigen kan de luchtvaartwereld veranderen. Tot die tijd geldt: luister naar de bemanning, zet je telefoon op vliegtuigmodus en geniet van een zorgeloze vlucht.

Wat vind jij? Zou jij bellen in het vliegtuig handig vinden, of lijkt het je een nachtmerrie om urenlang omringd te worden door telefonerende medepassagiers? Laat het weten in de reacties! ✈️ 💬

Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.