Azteken, Maya’s: dat zijn de beroemdste vroegere bewoners van het huidige Mexico, die veelvuldig bezochte ruïnes nalieten. Er waren echter ook Zapoteken, en ook zij lieten ruïnes na. Ze woonden in wat nu de zuidelijke staat Oaxaca is. Ze leefden tussen 1000 v.C. en 700 n.C., en regeerden vanuit hun hoofdstad Monte Alban (nog steeds te bezoeken). Er was ook een kleiner stadje met een religieuze functie, dat nog tamelijk intact is en zeker een bezoek waard. Dat is Mitla.

Het hedendaagse Mitla is een onooglijk gehucht, overschreeuwd door souvenirstalletjes, amper 50 kilometer van het stadje Oaxaca gelegen. Vanaf daar kun je Mitla met het openbaar vervoer of met een dagtour bezoeken.

De ruïnes liggen op een vlak terrein in de brandende zon, begroeid met cactussen. Bij binnenkomst zie je – door de cactussen heen – gelijk waarom dit stadje uniek is: de nog overeind staande tempelmuren bevatten talrijke reliëfs met allerlei geometrische patronen! Loop je om dit hoofdgebouw, Templo de las Columnas, heen kom je bij de hoofdingang ervan; een imponerende voorgevel aan een plein waar je je zonder moeite grootse ceremonies kunt voorstellen. In gedachten ook zie je de hogepriester op het bordes bovenaan de steile trappen staan, voor de door reliëfs omgeven ingang. Je kunt deze trappen beklimmen en via het bordes naar binnentreden waar je via smalle gangetjes bij een patio komt alwaar je de reliëfs van héél dichtbij kunt bekijken. De patio wordt omringd door vertrekken waar de hogepriester zou hebben gewoond.

Op hetzelfde complex is nog een tweede plein te bezichtigen alwaar een ingang is naar een tombe, helaas niet meer te bezichtigen.
Leuk is hoe verschillende soorten cactussen soms letterlijk uit de stenen omhoog schieten. In combinatie met het geel van de bouwstenen wordt zo een bijzonder woestijngevoel gecreëerd.

Hoewel Mitla dus slechts een klein ruïnecomplex is waar je niet al teveel tijd voor nodig hebt, is het zeker een bezoek waard vanwege de bijzondere reliëfs, de sfeer en het feit dat deze ruïne niet heel populair is bij het grote publiek. Ga je tegen het einde van de middag, vlak voor sluitingstijd (zeker vanwege de beperkte grootte een haalbaar plan) heb je grote kans dat je de ruïnes min of meer voor jezelf hebt – en wie wil dat nu niet?!
Bijkomend voordeel is dat dan de zon minder fel is én de goudgele muren met reliëfs extra prachtig doet uitkomen!