Op bezoek bij de Berbers

Tijdens mijn Pabostudie, alweer wat jaren geleden, werd er om het jaar een studiereis naar Marokko georganiseerd. In het kader de multiculturele samenleving: het kon immers goed zijn dat we, als we eenmaal een baan als juf of meester hadden, Marokkaanse kinderen in de klas zouden hebben. En het is altijd goed als je dan meer weet van de achtergrond van die kinderen. Nou, best. Helemaal mee eens, maar of dat nou mijn oorspronkelijke beweegreden was om me inte schrijven....

Onze docent CuMa (Marokkofreak) organiseerde de trip en in de meivakantie vertrok ik dan, voor het eerst in een vliegtuig naar Marokko. Het werd een bijzondere reis, mede omdat deze docent veel connecties had en het beslist geen toeristentrip zou worden.

Van Cassablanca hebben we niets gezien. Alleen een prachtige luchthaven, waar je helaas geen foto's mocht maken. Eerste stop: Rabat. Een van de koningssteden. Opdracht: ga in groepjes van 8 à 10 personen de krottenwijk in en probeer contact met de mensen te maken. Nou, dat was wat. Sta je dan met een aantal mensen tussen de golfplaten en het afval. Mijn groepje werd helaas de krottenwijk uitgejaagd, niet welkom helaas. Een ander groepje is uitgenodigd bij mensen en kregen thee en koekjes aangeboden.

Vervolgens naar het noorden: Chechaouene en Ouezzane. Daar waar de Berbers woonden, in Abrahamtenten. Dieren aan de ene kant, schotje ertussen en de mensen aan de andere kant. Paar planken met potten en pannen en wat kleden en kleren en that's it. Er liep één lange asfaltweg door de woestijn (kaal rotsachtig gebied met hier en daar een plukje gras) en bij een groepje tenten in de verte werd er weer een aantal studenten de bus uitgezet met de opmerking: we komen jullie over een uurtje wel weer ophalen, om vervolgens naar het volgende tentenkamp te rijden waar de tweede groep werd afgezet. Enzovoorts. Daar stonden we weer. In de middle of nowhere met enkel een paar tenten van Berbers. Er stonden een paar vrouwen voor de tent voor ons en een beetje schoorvoetend liepen we naar hen toe. Het communiceren gaat er echt met handen en voeten daar zij Berbers spreken (mocht je nou Arabisch spreken, kom je dus nog nergens) en verder niets anders. En wat kunnen we veel leren van deze mensen. Voor we het wisten zaten we binnen, werd er een kan op de stoof gezet en kregen we thee en koekjes. Na enige tijd met gebaren een gesprekje gemaakt te hebben, deelden we met alle plezier kleding en schoolgerei uit, dat we voor dit soort gelegenheden meegenomen hadden. Een zeer bijzondere ervaring, die je als toerist niet gauw mee zult maken.

Vervolgens weer opgehaald en verder gereden naar het zuiden. Meknès. Daar heb ik niet zo'n herinnering meer van, behalve dan dat we met de bus midden op een kruising stil stonden, weet niet meer waarvoor. Maar plots zag ik, tot mijn uiterste verbazing, een auto recht op de bus afkomen, zonder vaart te minderen, om vervolgens dat vehikel met flinke vaart in de bus precies onder mijn zitplaats te boren. Wat een briljant idee! Hoe verzin je het. Beetje gesnoven, gedronken, waanideeën, ziek, beroerd, iets anders? Ik weet het niet. Wij het laatste stuk naar ons hotel over straat met de koffers, ook geen probleem. We weten niet hoe het met die man is afgelopen, de moterkap stond zo verticaal dat ik me wel ernstig zorgen maakte.

Verder naar het zuiden richting Erfoud en verder door naar beneden.
Kan me nog herinneren dat we in een pickuptruck zijn geladen, als worstjes in een blik (we waren met ongeveer 35 man) en zo door de bergen zijn vervoerd, op weg naar de groente- en fruitmarkt, ergens ver weg, met een heuse ezelparkeerplaats. Eigenlijk mochten daar alleen mannen komen, maar onze CuMa docent had natuurlijk vele vrienden en connecties hier in Marokko, hij kwam er immers iedere vakantie! En dat zijn er in onderwijsland nogal wat!
Enfin, het was weer bijzonder, hier kwam doorgaans geen enkele toerist rondsnuffelen, dat maakt zoiets simpels als een markt bezoeken dan ineens heel bijzonder!

Ouarzazate aangedaan, en vlakbij bevindt zich de prachtige ksar van Ait Benhaddou. Dit vestingdorp is door de Unesco benoemd tot werelderfgoed locatie. Terecht wordt dit dorp beschouwd als een van de mooiste van Marokko!
De vele gekanteelde torens zijn versierd met ruitmotieven. Het is volledig uit leem opgetrokken en omringd met groen. Men heeft hier menig film opgenomen, zo ook Lawrence of Arabia. Niet de minste.

Tinerhir aangedaan en naar de Todra Kloof gegaan. DIep de kloof ingereden tot aan de herberg die hooggelegen lag. Wij sliepen die nacht onder de sterrenhemel, op het dak van de herberg. Het werd steeds mooier. De volgende dag liepen wij met elkaar door de rivieroase in de kloof weer naar beneden, waar de bus ons oppikte. Onderweg kwamen we vele kinderen tegen die ons kunstig gevouwen auto's en sprinkhanen wilden verkopen voor een dirham. In de rijstvelden waren twee mannen met elkaar in gesprek: één strak in pak en de ander in een bruine djelaba. Wat een contrast. Op naar Fès. Ik had me verheugd op de prachtige gemozaïekte toegangspoort, de leerlooierswijk, de soek..... Maar het lot bepaalde anders. Midden in de nacht werd ik wakker van een vreemd gerommel in mijn maag en het duurde niet al te lang of mijn maaginhoud lag in de wasbak (niet de handigste plaats om dat soort spul te lozen, maar tja, die was nou eenkeer voor handen) en niet lang daarna stond ik al gehurkt op de startblokken op de gang, waar blijkbaar al meer mensen met hetzelfde probleem hadden gezeten. Mooi was dat. De volgende morgen werd de schade opgemaakt: de helft van de groep zo'n beetje lam en slap. Dat werd in bed blijven!

Laatste stop was Marrakech, een geweldige stad met een schitterende souk. Einde van de reis, maar in de tien dagen dat we onderweg waren hebben nog veel meer meegemaakt dan hier beschreven. Te gast op een schooltje, ontvangen met bergen eten en toneelstukken. De gastvrijheid is groot.