Overpeinzingen na een mooie reis (maandthema)

Door: Fransvdg

Geplaatst op Aug 15, 2012

Mijn buurman kwam me vlak voor mijn vertrek naar Madagaskar vertellen dat de dag ervoor muiterij was uitgebroken en dat de internationale luchthaven een aantal uren gesloten was geweest.
Oei…toen ging er wel wat door me heen? Wat ging dat betekenen: Opstand in het land? Annulering van de reis? Via Google kwam ik alleen wat kleine berichten tegen. Zou het dan toch meevallen?

Nou ja…meevallen…er waren wel drie doden gevallen….maar ik las nergens iets over een negatief reisadvies.
Sterker nog toen ik me dinsdagochtend om vijf uur bij de FOX-balie op Schiphol meldde, wist de dienstdoende mevrouw daar niet eens dat er iets gaande was. Ik kon dus gewoon vertrekken naar Parijs en ook daar bleek er geen belemmering te zijn. Keurig op tijd vlogen we naar de hoofdstad met de moeilijke naam: Antananarivo, kortweg Tana.

Het verkrijgen van het gratis visum duurde tergend lang. Er werd beslist wel gewerkt maar niet slagvaardig. Vier mensen bemoeiden zich met mijn paspoort, het verplichte formulier, het stempel en de handtekening. Van stress was bij deze mensen zo te zien geen enkele sprake. Wel van controle van de controleur, die ook nog eens gecontroleerd moest worden. Heel goed voor de werkgelegenheid allemaal…

Daarna ben ik zeventien dagen ondergedompeld in een film die de hele dag door gaat: wat valt er veel te zien op dat prachtige eiland! Schitterende natuur, zowel in het groene hoogland als ook in het roodbruine zuiden. Aandoenlijk lemuren, prachtige kameleons en als extraatje ook nog walvissen en dolfijnen in de Indische Oceaan bij Ifaty.
Mooie markttaferelen, vooral bij de slagers, de kippenverkopers en de ambachtslieden onderweg.
En heel veel vriendelijke, goedlachse mensen - die zeker op het platteland weten wat hard werken is. Ik heb ze heel wat af zien zeulen en ploeteren. Duwen achter zwaarbeladen karren of ploegen door de klei van een sawa. En dan toch ook nog puf hebben om te zwaaien naar langskomende toeristen.
Politiecontrole was er onderweg weinig en zodra ze onze witte koppen zagen mocht de bus meteen weer verder rijden. Ik heb me dus geen moment onveilig gevoeld. Maar ik weet dat er meer gaande is…

Dit land verdient veel meer dan de armoede waar het nu in verkeert. Via gesprekken heb ik begrepen dat Frankrijk deze voormalige kolonie nog steeds als wingewest ziet en dat de lokale politiek daardoor ernstig verdeeld is. Het schip van Staat zwalkt tussen de leiband van Frankrijk en economische belangen van andere internationale grootmachten. Kortom een eigen onafhankelijke koers zit er niet in. Persoonlijke belangen spelen een grote rol maar ook de angst voor stille kracht. Net als in Indonesië zijn de eilandbewoners er van overtuigd dat ze “behekst” kunnen worden. Ze zijn hun animistische angsten nog lang niet kwijt. Dit leidt tot wantrouwen en dat is geen goede voedingsbodem voor open overleg en samenwerking.

De huidige president, een voormalige disc-jockey, vervangt een rijke zakenman die heel eenvoudig begonnen is als fietsende yoghurtverkoper. Hun visie op de politieke toekomst van het eiland loopt sterk uiteen. Tijdens mijn verblijf op Madagaskar waren er onderhandelingen tussen beide kemphanen op de Seychellen, onder leiding van o.a. Jacob Zuma, de president van Zuid-Afrika. En helaas pindakaas, dat is volgens de lokale kranten wederom op niets uit gelopen.

Vrijwilligers en andere hulpverleners proberen veel goeds op te starten, dat lukt ook her en der heel aardig, maar Zuid-Madagaskar wordt een kerkhof van plannen genoemd. Veel strandt daar door onbegrip voor de lokale wetten, met tegenwerking als gevolg.
Individuele toeristen willen graag een steentje bijdragen om de bevolking mee te laten liften met hun eigen welvaart. Balpennen, snoepjes, ballonnen en plastic speeltjes voor de kinderen – hun afgedankte kleren en wat kleingeld voor de ouderen…..Goed bedoeld, maar het zet allemaal geen zoden aan de dijk. Het blijven druppels op een gloeiende plaat. En sterker nog, door ons onhandig gedrag bij het uitdelen kunnen we de huidige en ook de volgende generatie aanzetten tot bedelen.

Wat is de oplossing? Hoe komt Madagaskar uit het slop? Ik weet het niet. En dat maakt me soms wel somber. Want Madagaskar is niet het enige land in de wereld met grote problemen.
Moet ik nu stoppen met reizen, om deze gedachten kwijt te raken? Nee, want dan speel ik struisvogel. Met behulp van mijn fotoreportages probeer ik een beter beeld te krijgen van het leven in andere landen. Ik zoek wat me raakt en dat zet me aan het denken. Door over deze gedachten te praten en te schrijven kunnen er hopelijk bruikbare ideeën opbloeien, waar we de mensen structureel mee verder kunnen helpen. Dus roept u maar…..