Lubbja01

Kleine verpakkingen kennen ze niet. Als het een eerste levensbehoefte is en de houdbaarheid is goed dan mag het best een onsje meer zijn. Meel uit eigen land is wel belangrijk.

Loropeni Ruïnes

Het gebied van de Loropéni ruïnes beslaat meer dan 1 ha. Met haar voor Afrikaanse begrippen imposante stenen muren is ze het best bewaarde fort in het Lobi gebied. Het fort is onderdeel van een grotere groep van 100 stenen behuizingen die getuigen van de Trans-Sahara goudhandel. Deze ruïnes liggen nabij de grenzen van Ivoorkust, Ghana en Togo en blijken meer dan 1.000 jaar oud te zijn. De nederzetting is bezet geweest door het Koulango volk, dat het winnen en verwerken van goud leidde tijdens de hoogtijdagen van de regio van de 14e tot de 17e eeuw. De buitenste muren zijn nog grotendeels intact en geven een goed beeld van de ruïne. In het binnenterrein zijn naast de nodige bomen ook nog een aantal kleinere muren te zien. Binnen Burkina Faso is dit een van de weinige monumenten.

MC Donald Banfora

Op aanraden van onze gids zouden we eten bij de plaatselijke Mac Donalds in Banfora. Dat was eigenlijk niet wat we in Burkina Faso zochten. Met de nodige argwaan volgden we hem. Nou van zulke MC Donalds mogen ze er in Nederland ook nog wel een paar openen. De wanden beschildert met Picasso-achtige werken. Ook een bord (links op de foto) met de 10 geboden van MC Donald. Onder andere: Je zult niet te laat op je werk komen, je zult geen andere vrouwen in de ogen kijken, je zult niet in bes roken, je zult de verjaardag van je vrouw niet vergeten en als laatste je zult niet ergens anders eten dan bij MC Donald. Oh ja ik zou het bijna vergeten het eten was prima en de prijs te laag voor wat je kreeg. Kortom een echte aanrader

Robben wie kent hem..

Op de raarste plaatsen kom je ze tegen. Denk je verstoken te zijn van commerciele invloeden van onze westerse samenleving zie je ineens een fel gifgroen shirt met de naam Robben. Ja het shirt is no wel wat te groot, maar over 7 jaar zit hij als gegoten en nu spaart het een onderbroek uit.

Dolo cabaret

In Gaoua bezochten we een ontmoetings plaats waar een vrouwenorganisatie de dolo (bier) zelf maakte. Aan een paar tafels zaten wat jongeren ligt aangeschoten. Waarschijnlijk combinatie van naweeën van oud op nieuw en de genoten dolo. De dolo wordt in kalebassen geserveerd. Een aantal wat oudere vrouwen begroeten elkaar op traditionele wijze Neumbugo (hoe gaat het). Ook bij deze wat statige oudere dame waren de eerste sporen van dolo nuttiging aanwezig.

Slapen kun je overal

Na de zware arbeid van het vervoeren van meel- en zaadzakken naar de wekelijkse markt is het goed rusten. Aan de rand van het marktterrein staat de ezel geduldig te wachten op wat komen gaat. Hangend in en over de metalen laadbak weet de eigenaar te midden van het rumoer en het zwerfvuil een houding te vinden waarbij hij ontspannen slaapt. Ik ben jaloers; mij lukt het nog niet om in een vliegtuigstoel mijn slaap te vinden.

Plezier

Een klein dondersteentje was hij. Het was heel leuk om met een tennisballetje met hem te spelen. Alsof je met een jonge dartele hond aan het spelen bent. Een beetje geinen een balletje schoppen/ gooien en terug gebracht krijgen. Onvermoeibaar; het straalt er vanaf.

Tiebele schilderachti

Nergens tref je meer beschilderde en bewerkte hutten dan in Tiebele dorp in het zuiden tegen Ghana. De roestbruin gekleurde zijn prachtig om te zien en toch gaat mijn voorkeur naar de sobere zwarte beschilderingen met sprekende patronen en symbolische weergegeven dieren zoals de slang en schildpad.

Mango verkoopsters

Weekmarkt in Leo, provinciestadje in het zuiden van Burkina. Je blijft je ogen uitkijken naar de fleurige kleding en verschillende haardrachten. Als je de foto nog eens nader bekijkt en uitvergroot zie je nog zoveel details. Je blijft je verwonderen.

Stiekjes koningin

Uren doen ze er over. Wie zijn erger onze vrouwen in de nagelstudio of het Afrikaanse kind dat door haar moeder onder handen wordt genomen. Eerst vlechten, dan draden er omheen draaien en vervolgens voorzien van gekleurde elastiekjes. Tijdrovend en artistiek.

Offers in Dafra

In Dafra vraagt men om de gunsten voor een goede oogst, feest zonder geweld, geen ziekte of geboorte van een kind aan de Afrikaanse goden. Geoffert wordt met het bloed van een kip of een geit. Deze worden eerst ontdaan van hun veren of vel. In Dafra voeren de mensen de ingewanden van offerdieren aan grote vissen de meerval. Als die de darmen opslurpen, betekent dat voorspoed. De vissen zijn voorouders in een andere gedaante, zo gelooft men. Als een vis sterft, wordt hij in een kist begraven, net als mensen. De vissen in Dafra zijn door al deze offers stukken groter dan die in de rivier. Je mag geen rode kleding dragen; de heilige vissen houden hier niet van.

Rotsformatie Pics de.

Langs de weg naar Sindou liggen de rotsformaties van Pics de Sindou. Deze zijn door de wind gevormd. De Pics de Sindou hebben In tegenstelling tot de Domes de Fadebougou niet afgeslepen rond maar grillig van vorm en kleurrijker.

Burkina Faso • Ouagadougou

Tour de Burkina

De tour de Burkina is een begrip in het wielrennen. Avontuurlijk, uitdagend, elkaar voorthelpen een mogelijkheid om je te presenteren als afrikaans wielrenner. In village Artisanal komt de wereld van sport en kunst samen bij het maken van miniatuur fietsen.Deze zijn gemaakt van allerlei restafval van blikjes

Burkina Faso • Ouagadougou

Bak-bananen

Bakbananen uit de eerste hand. In Nederland haal je je neus op als je zoiets ziet. In het straatbeeld van Ouaga past het helemaal. Van buiten zwart en aangetast , van binnen niets aan de hand.

Stampklus

Onder een schaduwrijke boom wordt de mill kapot gestampt, zodat het vervolgens fijn gemalen kan worden. Met zijn tweeën gaat het sneller en beter. Bovendien kan de kroost beter in de gaten worden gehouden. Door het monotone ritme is het voor de kleine op de rug geen probleem om te slapen. De rondscharrelende poule pentades maken het beeld compleet.

Weven met de hand op.

Onder de stellage met dak tegen de brandende zon doet de bejaarde zijn werk. Van al de draden komt het uiteindelijk tot een lange baan katoenen stof op een rol. Deze worden vervolgens aan elkaar genaaid totdat een katoenen hemd is ontstaan.

Banen van stof weven

De klossen geweven katoen worden op 25 m. weggelegd. Binnen de houten stellage is plaats ingeruimd voor de oude man die aan het weven is. Met de voeten wordt ruimte gemaakt tussen twee stellen met draden met de hand laat hij de klos heen en weer gaan. Door eindeloos geduld ontstaat op deze wijze een baan katoenstof met een breedte van ca. 10 cm.

Van katoen tot draad

Het is aan het verdwijnen op het platteland; het zelf maken van kleding uit de verbouwde katoen. Het is ook erg bewerkelijk. Voor de oudere vrouw zie je een platte steen. Hier wordt de katoen op geplet en wat uit elkaar getrokken. Vervolgens komt het aan op de handigheid. Het maken van een draad en deze draad op een klos krijgen. Ik heb diepe bewondering om met twee handen dit soepel te laten verlopen.

Graan opslagplaatsen

De Mossi familie bewaart de mill in zogenaamde "greniers". Dit zijn graanopslagplaatsen gemaakt van houten palen en bekleed met strooien matten. Het onderstel staat vrij zodat het ongedierte niet bij het graan komt.

Op bezoek bij...fetic

Als we aankomen weten we gelijk dat we goed zitten. Houten beelden besmeurd met bloedsporen, kookpot met pruttelende inhoud, schedels van dode dieren. Je voelt je wel wat ongemakkelijk. Daarna volgt een uiterst hartelijke begroeting tussen de gids en een wat oudere man in normale kledij. Dit blijkt dit de feticheur te zijn. We begrijpen dat dit een welbekende feticheur is die zijn magische krachten tot oa in Dusseldorf heeft bewezen. Vervolgens worden we meegenomen naar een huttencomplex bestaande uit 3 kamers. Een grote algemene chambre (kamer), chambre de guerre (oorlog) en chambre de fou. In de laatste kamer wordt getracht fou's (gekken) te genezen. De kamers zijn bedompt, stoffig, smerig en voorzien van allerlei voorwerpen besmeurd met bloed, veren etc. Na een bezoek aan de eerste kamer haakt de helft af.

Oog verblindend

Kinderen van de Lobi stam krijgen bij de geboorte nog geen roepnaam, wel een voorlopige naam volgens een vast patroon. Bij hun besnijdenis krijgen ze een echte roepnaam. Deze namen worden gegeven door een ouderenraad en zijn gebaseerd op hoe waar de interesses van het kind liggen, hoe de gewoontes etc zijn. De meisjes worden op 14-15 jarige leeftijd uitgehuwelijkt.

Olifant beschermend..

Parc Nazinga. Vanuit een observatiepunt aan de rand van grote poel hadden we uitstekend uitzicht op de overkant. Hier kwamen regelmatig groepjes olifanten met hun kleintjes te drinken en badderen. Opvallend is de bescherming van de ouderen naar de kleintjes.

Gouddelvers