Gerrit
Legba
Hier een foto van het beeld van Legba door de trlies genomen van het kleine tempeltje dat verscholen in een hoekje op een pleintje stond. Het beeld is rood en bruin van de palmolie en het kippen- en geitenbloed dat gebruikt wordt bij de offerandes en staat achter tralies om te voorkomen dat iedereen (ook de mensen met kwade bedoelingen) toegang krijgen tot deze in de voodoo belangrijke God. Alleen de priester die de tempel beheert bepaalt wie er bij Legba kan komen. Legba is de enige God in het Voodoo Pantheon die kan communiceren met de mensen. Je moet dus wel langs Legba om een vraag te stellen, een verzoek in te dienen, kortom iets van de Goden gedaan te krijgen. De Goden zijn niet zoals in de monotheistische godsdiensten alleen maar goed (met een kwade tegenpool als de duivel) maar herbergen zowel goed als kwaad in zich en zijn ook tot het kwade in te schakelen. Vergelijk het met de godsdienst van de Grieken en de Romeinen die in feite op dezelfde principes was gebaseerd.
Fietsenmaker
Als je met een bootje over het Togomeer naar Togoville vaart wordt je aan de kade opgevangen door een gids die je de verplichte toer geeft langs de Kathedraal en de kunstmarkt. Als je er naar vraagt brengt die je echter ook naar het andere dorp, dat een Voodoo stongholt is met een tempel voor Legba en een standbeeld/altaar voor Papa Adigba, daar zie je ook het gewone dorpsleven met de typisch Afrikaanse werkplaatsen zoals hier de fietsenmaker. Morgen een kijkje in het hart van de Voodoo.
Lac Anehe
Op het grote meer van Anehe zie je de andere manier van vissen die in Benin wordt bedreven. Op het ondiepe meer (overwegend minder dan een meter diep) zie je talloze kleine bootjes met een man erin die zijn net uitwerpt en weer binnenhaalt.
Touwtrekken
Mocht touwtrekken ooit een Olympische sport worden dan gaan Togo en Benin hoge ogen gooien voor de medailles. Het aantal trainingsuren dat ze in deze sport stoppen is ongekend. Uren aan een stuk staan mannen en vrouwen (zelfs met baby's op hun rug) aan een touw te trekken dat in zee uitkomt. Er staat vaak een man met een fluitje (de trainer?) aan te geven wanneer er volle kracht gegeven moet worden. Een fascinerend schouwspel.
Strand van Ouidah
Het strand en de zee van Ouidah zijn prachtig maar niet geschikt om te zwemmen. Je ziet hier dat het strand steil afloopt en dat doet het ook in zee. Het laatste stukje van het strand inlands is 90 graden en het is een hele toer om van het strand af te komen, alsof je een steile duin beklimt. De stroming is enorm sterk; als je tot je knieën in het water staat wordtje al haast omver getrokken.
De weg der slaven
De grootste slavenhandelaars uit de geschiedenis van het continent waren de koningen van Dahomey die zetelden in hun paleis in Abomey. Hun wreedheid is legendarisch. De slaven die zij in Ouidah verkochten aan de Europese handelaars moesten van Abomey naar de kust lopen. De koningen van Dahomey bleven hun leven lang ver van de kust verwijderd. Dit is het laatste stuk van de weg naar Ouidah, vanwaar het overigens nog 5 km naar de kust was waar de schpen lagen te wachten.
Wassen
Nog eentje van de plateau regio. Het was - voor de foto's helaas maar voor de man op de fiets goddank - bewolkt bij de 35 graden die het hier al later in de ochtend werd.
Plateau
Een van de weinige echt uitdagende wegen die we in Togo hebben bedwongen is de afdaling van Elavagnon via Kpeto (zie de foto's van gisteren en eergisteren) naar de N5. Hier slingert de weg zich door de Plateau regio, een van de meest bergachtige en landschappelijk mooiste gebieden van West-Afrika. Hier moesten op het steile, smalle en zanderige pad de technische skills volledig uit de kast worden gehaald.
Het hele dorp
Zoals beloofd nu een foto van dezelfde plek als gisteren maar dan nadat het hele dorp was komen kijken. Ze wilden wel allemaal op de foto.
Bergdorp
In de bergen van de platau-regio tussen Kpalimé en Atakpamé ligt ergens aan een verlaten onverharde weg het dorp Kpeto. Wij waren een verrassende attractie voor de bewoners toen we langs kwamen fietsen. Ik kon deze foto nog nemen maar daarna stroonmden alle bewoners tezamen. Het groepsportret zal ik morgen posten.
Repetitie
Repetitie van een blazers ensemble in Kpalimé, de hoofdstad van het Plateau gebied waar de kustvlakte ophoudt en de bergen beginnen. Ze speelden toen ik langs kwam 'Nkosi Sikaleli Afrika' (het ANC lied) en waren zeer verbaasd dat ik de tekst kon meezingen.
Langs de weg
Veel komt er niet langs op de mooie weg van Boukoumbve naar Natitingou maar de straatverkoop in dit kleine dorpje gaat de hele dag door. Een paar keer per dag komt er in ieder geval een zwaar beladen bushtaxi langs.
Zeeburg
Hier nog een atypisch Amsterdams stadsgezicht. De foto is genomen vanaf de Jan Schaferbrug die de Piet Hein Kade met het Java eiland verbindt en toegang verschaft tot de mooie moderne woonwijk aan het IJ die vroeger tot de Havens Oost behoorde,
Markt in Kara
Kara is de grootste stad van Noord Togo maar heeft een landelijke uitstraling. De markt die hier aan de doorgaande weg naar Bassar begint en verdicht zich naar binnen toe via kleine steegjes is zoals in vele Afrikaanse steden het kloppend hart.
Blue hour aan het...O
Nog eentje in de serie Amsterdam Modern. Verreweg de meeste van de Amsterdamse stadsgezichten worden bepaald door de grachten en grachtenhuizen en tercht want dat is wat de stad uniek maakt. Iets daarbuiten zijn er echter ook mooie plaatjes van modern Amaterdam te schieten zoals hier op het blauwe uur het Oosterdok met het groene vlaggeschip Nemo rechts prominent in beeld.
Stad en natuur
Zicht op de grote Amsterdamse torens, de Rembrandt-toren en zijn broer, met daaromheen het complex aan kantoren en woningen aan de Amstel. Het geheel lijkt aan een meer te liggen maar dat komt omdat de foto is genomen bij roeivereniging RIC die precies in de wijde bocht aan de Amstel is gelegen. De aalscholvers zitten hier vaak maar op elke paal eentje is een uitzondering.
Afrikaanse steden
Sokode is de tweede stad van Togo maar er is geen hoogbouw te bekennen. Rond de markt is het druk, chaotiosch en hectisch zoals in veel Afrikaanse steden.
De hoop uit 2000
Dit is de hoop uit 2000, een groep jongens die er van dromen rond 2020 deel uit te maken van het nationale voetbalelftal van Togo dat onlangs zo hard werd getroffen door het noodlot en daarbovenop nog eens door de FIFA. Voetbal is van belang in Togo. Onderweg kwamen we verschillende malen een voetbalschool tegen waar jongens intern waren en naast de reguliere school in de edele voetbalkunst werden geschoold.
Vrouwendag
Op internationale vrouwendag is het niet moeilijk een foto uit Togo te vinden omdat vrouwen daar het straatbeeld domineren. Overal zie vrouwen langs de wegen lopen, kinderen op hun rug en van alles en nog wat op hun hoofd meedragend.
Fans
We hadden onderweg erg veel fans. Vooral de jongste Togolezen zijn grote wielerfans. Helen schoolklassen renden tot irritatie van de kleerkrachten massaal naar de weg wanneer wij langskwamen.
Vrolijke boel
Onderweg vind je in elk dorp een plek waar mensen op straat eten verkopen. Voor fietsers is vooral de aanwezigheid van grote hoeveelheden bananen een prettige zaak Ook de beignets in de olie gebakken vormden goed stapelvoedsel. Neerstrijken in zo'n dorp en ter plekke op straat eten kopen en verorberen is bovendien de ideale manier om je voor even in een gemeenschap te mengen. Het valt dan op hoe vriendelijk de mensen zijn en hoeveel plezier ze onderling hebben.
Drie elementen
Drie typische elementen in het landschap van Togo: een bermbrand, een kale (hier wel wat magere) baobab en een hoge termietenheuvel. Ik vond het wonderlijk dat er veel vogels door de rook heen vlogen.
Familieportret
Soms is het direct duidelijk dat iedereen die je voor je lens hebt familie is van elkaar. Niet alleen de twee die hier zo gewillig poseren maar ook de grote zus die het van een afstandje in de gaten houdt.