Ciska van Geer
Geen bier aan boord
Een foto die een verhaal vertelt, een verhaal dat je moet kennen. Op de open monumenten, muziek en meer dag in Woudsend liggen twee Friese jachtjes van de Stichting Friese Tjottervloot aan de kade. Gasten kunnen gratis instappen en ervaren hoe het is om in zo'n bijna 150 jaar oud scheepje te zeilen. Een groep van 6 jongemannen staat met flesjes bier in de handen klaar om in te stappen. Of dat mag? De schipper vindt het best, maar dat bier blijft wel aan wal. Zo geregeld, zo ziet dat er dan uit. De thuishaven van deze historische zeilscheepjes - 10 tjotters en twee Friese jachten - is Heeg. Word je donateur van de Stichting, dan blijf je op de hoogte van het wel en wee van dit Friese erfgoed. Je kunt ook varend donateur worden, dan mag je met een tjotter het water op, zeilend, een moter zit er niet op! Een Verboom zit er wel bij. Echt authentiek.
Floriade belicht
Er is veel geschreven over het project, niet allemaal even positief. Ik kocht een entreebewijs met korting, trok de stoute schoenen aan en ben gewoon gegaan. Op P1 van de Floriade kon ik mijn auto achterlaten, en overstappen in de bus. Dan is het nog een aardig eindje rijden. Het terrein van de expositie is enorm groot, de ontvangst adequaat, met plattegrond achter de hand wijst de weg zichzelf. Er is zoveel te beleven dat je aan keuzes maken niet ontkomt. Beter een paar plekken goed bekijken dan alles half. Je kunt tenslotte ook nog een keer gaan,. Highlights waren er voor mij meer dan voldoende. Om er één te noemen: Het augmented reality (AR) kunstwerk van Abner Preis, dat geeft je via een QR-code een kijkje in een nieuwe digitale wereld met daarin het natuurlijke leven dat op Nederlandse grond verloren is gegaan en in het geval van de wolf bezig is aan een comeback. Er is genoeg te leren over duurzaam tuinieren en ecologisch verantwoorde landbouw, andere landen en creatieve expressie. Zelf liep ik ongemerkt zo'n kilometer of 10 en liet het hop-on hop-off treintje aan me voorbijgaan. Stap je in de kabelbaan, dan krijg je een mooi overzicht over het geheel. Genoeg te ontdekken, leuke plekken om de inwendige mens te versterken en schone toiletten. Te groot om in een dag "te doen".
Dansend riet
Dit weekend is de expositie waar ik eerder over berichtte. De oude legertent staat op het gras naast de haven van Woudsend. Mijn dansend riet vormt de achtergrond van de expositie van kunst met en op afvalmateriaal. Het fotograferen van riet reflecties werd mijn focus in de lockdown tijden. Geweldig hoe de lucht en wolken en wind de stemming in een beeld bepalen. Je blijft ernaar kijken.
Verrassend Tuinesiė
De woordspeling Tuinesië is niet uit eigen koker, maar hoorde ik een buurvrouw noemen, die net zo kan genieten van haar tuin als ik van die van ons. Elke dag weer zie ik iets dat me verrast, soms ook verbijstert. Gisteren was er een boomkruipertje dat langs de stam van de appelboom op weg naar grote hoogte ging. Vanochtend was het de kat van de buurvrouw die ondanks een luid en duidelijk rinkelen van zijn belletje toch een musje pakt. En vanmiddag dus deze gehakkelde aurelia. Mijn mobiele telefoon bood uitkomst. De kolibrivlinder komt elke dag wel een keertje aanvliegen, maar ja ... daar heb ik dus nog geen foto van waar ik tevreden over ben.
Bruisend Sint Nyk
Na twee jaren van relatieve rust was er dit jaar weer ruimte voor feest in het Friese dorp Sint Nicolaasga. Op de eerste donderdag in september trekken rijk versierde wagens en bonte muziekgezelschappen door de straten. De 70ste Allegorische optocht van dit jaar was één groot feest.
Woudsend ontwaakt
Er zijn zo van die dagen .. Dan ben je al vroeg op pad. Je laat de supplank te water, neemt de peddel ter hand en daar ga je. Op zo'n windstille morgen, is het water als een spiegel, kan geen golf je uit balans brengen. In alle stilte glijd je over de Ee door Woudsend. Bij zeilschool het Molenhuis overheerst dan nog de diepe rust. De boten liggen zij aan zij op de kant. Bij het naastgelegen omke Jan is al wel wat leven. De gasten zitten op het terras in de vroege ochtendzon aan het ontbijt. Opvarenden van aan de kade afgemeerde schepen laten zich niet zien en de brugwachter zit nog niet op zijn post. De lichten staan op dubbel rood. Mijn supplank doorsnijdt de weerspiegeling van de gevels. Ook bij restaurant de Watersport na de brug is de dag nog niet begonnen. Om het verstilde beeld van het deze zomer zo gezellig drukke dorp in me op te nemen kniel ik en ga zitten. Stilte voor de storm ... vamaf 9 uur wordt de brug bediend. Dan is het gedaan met de strakke reflecties. Ik neem gauw wat fotos en ga weer op huis aan. De verstilling blijft. In het weekend van 10 en 11september a.s., als Woudsend bruist van de activiteiten in het kader van het monumenten, muziek, toneel en meer festival mag ik mijn riet reflecties exposeren.
Skûtsjesilen
Marjo Steffen - MaJaTa - noemde de nog resterende data van het SKS skųtsjesilen al. En inderdaad vanaf de dijk bij Indyk is de wedstrijd goed te volgen. Op de kant hoor je via de luidsprekers ook een wedstrijdverslag inclusief uitleg. Parkeren van auto's - op boerenland - een papier met overzicht van de schippers, schepen en steden, de inwendige mens, overal is aan gedacht. De sfeer in het publiek moet je gewoon op zijn minst één keer meemaken.
Libellen en de...Wyld
Wyldemerk op een zomerse dag bruist van het leven. Ik toog naar het gebiedje om libellen te spotten, en ben direct al afgeleid door een bloeiende klis waar hommels op vliegen. Diverse soorten koekoekshommels, een akkerhommel ... enfin. Door naar de plasjes, want daar kun je de libellen vinden. Nog voor ik bij het water ben zie ik al de eerste bloedrode heidelibel en de iets lichter getinte steenrode heidelibel. Om van libellen te genieten hoef je niet ver te lopen, je kunt rustig bij een van de plasjes neerstrijken en geeft gewoon je ogen de kost. Hoe langer je zit, hoe meer van die tere felblauwe juffers je ziet. Als ik me niet vergis zag ik de azuurwaterjuffer, de app van waarneming.nl voegt daaraan toe houtpantserjuffer en kleine roodoogjuffer, Ik zie verschillende paringen en zie hoe de eitjes in een vluchtige beweging worden afgezet in het water waar de kikkers wachten tot hun prooi zo opgaat in de voortplantingssfeer dat het gevaar niet wordt opgemerk. Zo'n kikker heeft wel meer geduld dan ik. Ik zag geen succesje en heb dus een goede reden om er nog eens een middag aan de waterkant te zitten. Geen mens gezien, wel twee tamme konijnen. Het is vakantietijd.
Langwarder groden bij
Fedderwardersiel, ik was er al eens eerder. Ooit draaide ons bezoek hier in hoofdzaak om blubber, getij en visserij. Dat je er schitterend kunt wandelen is nieuw. Als er in de vissershaven al een behoorlijke bult blubber boven water komt, strekken we de benen en doen dat niets vermoedend op een wandeling langs de kust. Zo ontdekken we puur bij toeval de Langwarder groden, een zout kwelderlandschap van 70 hectare, een unieke plek om vogels te spotten in Butjadingen. Het gebied is een voorbeeld van natuurbouw. Grote delen waren nog geen 10 jaar geleden zo hoog dat dit overstroming en kwelderontwikkeling in de weg stond. Er gingen stemmen op om op die plek een meer natuurlijke zoute kwelder te realiseren, maar aanvankelijk waren omwonenden niet onverdeeld enthousiast over zo'n project. Men was bang voor de eigen veiligheid en voor het verlies van het cultuurlandschap (een lange geschiedenis van behoud van de dijklijn). Er was onderzoek voor nodig, maar uiteindelijk kon worden besloten het land deels af te graven en werd de hoofddijk verhoogd. Dat laatste moest toch i.v.m. verwachte zeespiegelstijging. Zo ontstond een win-winsituatie. De uitvoering van het project kon beginnen. In 2014 werd het zoute water binnengelaten en deed de natuur het grootste deel van de ontwikkeling zelf. Nieuw onderzoek naar de kracht van het water heeft uitgewezen dat de hoofddijk ook bij storm niet beschadigt. Er is wel wat schade aan de zomerdijk, maar dat wordt gezien als een natuurlijke ontwikkeling. Er ligt een 4 km lange rondwandeling en een 2 km lange natuur-ontdekkingsroute, goed voor bijzondere natuurbelevenissen. Er zijn verschillende uitkijkpunten, loopbruggen en een brug die uitkomt op de dijk. Op tal van informatieborden wordt aandacht besteed aan die natuur en het landschap. Er zijn zelfs interactieve modellen die uitnodigen om deze habitat te ontdekken, zoals dat in vakjargon heet. Je hoeft er niet ver voor te lopen om de invloed van het getij te ervaren en iets van de indrukwekkende vegetatieontwikkeling en het rijke vogelleven te zien. Elk moment van de dag, elk seizoen is de ervaring anders. Het kan zijn, dat zelfs de paden in de toekomst anders (moeten) liggen. Nationaal Park House Museum Fedderwardersiel biedt regelmatig rondleidingen door de Langwarder Groden aan. Op excursie met een geoefend oog zul je meer ziet dan op eigen houtje. Daar staat tegenover dat je, als je daar alleen rond kijkt, de stilte en ruimte meer kunt laten spreken. Voor ons is het een avondwandeling om nooit te vergeten. Wij liepen rond laagwater, hielden de schoenen schoon en droog, maar dat zal niet altijd zo zijn. Op springtij bij harde westenwind zal het beeld drastisch anders zijn.
Wremen, een overdaad.
De haven van Wremen is er één met een mooi verhaal uit de oude doos. De haveningang begint zowat in de Weser en wordt keurig met prikken gemarkeerd. De aanloopgeul slingert zich door een dikke laag blubber. Rode prikken moeten aan stuurboord gepasseerd, groene aan bakboord. Ooit hadden we ons wat vergist. Het was al afgaand water en prompt kwamen we droog op die immense blubberberg. Gestand in het zicht van de haven ... . Daar leer je wel weer van, dus dit jaar hielden we ons aan de wetmatigheid en dan bereik je de kade. De haven is niet groot. Er hebben 5 garnalenkotters een vaste ligplaats, en dan zijn er wat ligplaatsen voor kleinere pleziervaart. Als groter schip wordt je hartelijk ontvangen. In overleg met die ene visser wordt wel gevraagd of het schip nog een paar meter kan worden verlegd.. De man verwacht zijn collegae met het nachtelijke hoogwater terug in de haven, en ze hebben ruimte nodig om te kunnen manouvreren. Zijn kotter drijft nog, maar wij zitten al bijna aan de grond. Het is afgaand water, dus veel tijd is er niet. We maken los, varen een paar meter, maar aan de kant komen lukt niet meer. Met laagwater blijkt de blubberbult onder ons schip nogal steil en het schip hangt al gauw in de lijnen. We slapen op een hellend vlak. Bij de jachthaven is dat niet anders. Ook daar liggen de scheepjes met laagwater niet recht. De volgende ochtend wil je dan wel weer het ruime sop op. De vier vissersschepen liggen buiten te wachten op genoeg water in de priel. Haast hebben ze niet. Uitgaande schepen krijgen vrij baan. De priel is ook wel erg smal om elkaar daar te passeren. Bovendien zijn de wanden steil, een meter of twee hoog. Wremen heeft zijn eigen mores, en misschien is dat het vooral wat de haven zo bijzonder maakt.
Sankt Hans
Bagenkop, zuid Langeland. 23 juni 2022. Het is een mooie zomeravond om langs de oostkust te wandelen, een heldere hemel en geen spat wind. Er hangt wel een vreemde lucht, of er vuil wordt verbrand. In de verte zien we op het land een rookpluim opstijgen. "De natuur schreeuwt om water en dan dit", is mijn eerste gedachte. Maar dan herinner ik me die hoge stapel takken vlak naast de haven ... geen toeval. Bij die plek naast de haven heeft zich in de tijd die ik wandelde een grote groep mensen verzameld. Er is een spreker. Er wordt geluisterd, geklapt, gegeten en gedronken. De gezelligheid spat eraf, maar wat er gezegd is? Deens is voor mij niet te volgen en dus ga ik weer op zoek naar antwoorden op mijn vragen. Gelukkig tref ik een dame, die mij in het Engels wil uitleggen wat hier zoveel mensen bijeen brengt. "De spreker komt van het noorden van het eiland", begint ze. "Vroeger zochten de mensen van noord en van zuid elkaar alleen op om te vechten. Nu vieren we samen Sankt Hans. De traditie gaat terug tot in de 16de eeuw. Oorspronkelijk was dit een feestdag van heidenen, waarop veel geschonken en dronken werd. En er is een verbinding met magie, Midzomer is de natuur op zijn hoogtepunt. Volgens de folklore zocht men die kracht in kruiden en helende waterbronnen. De naam Sankt Hans is afkomstig uit het Christendom. Het is de Deense naam voor Johannes de Doper, die naar verluidt zes maanden voor Jezus is geboren, dus 24 juni, zes maanden voor (en na) Kerstmis," Na deze uitleg wordt ik weer met beide benen op de grond gezet. "Heb je de heks gezien?", vraagt ze. En inderdaad, tijdens mijn wandeling was er een pop bovenop de brandstapel verschenen. Dat zal de heks zijn. Als om de ernst van de zaak te benadrukken gaat haar betoog verder. "In de 16e en 17e eeuw zijn in Denemarken ongeveer 1.000 echte mannen en vrouwen die veroordeeld waren voor hekserij levend verbrand. De laatste ‘heks’ die op deze manier werd vermoord, was een Deense vrouw die beschuldigd werd van tovenarij. In 1693 werd ze geëxecuteerd op het eiland Falster." En weer schakelt mijn gids naar hier en nu. "Mijn dochter had me niet voor niets gewaarschuwd dat ik me moest gedragen ... ", zegt ze met een lach. Dan klinkt er muziek en jong en oud zingen of doen een poging daartoe. Dan ineens staat de brandstapel in lichterlaaie en verdwijnt de zon onder de horizon. Het lied is afkomstig uit een theatermuziekspel "Once upon a time" uit 1887 door de Deense toneelschrijver Holger Drachmann geschreven, lees ik later. Het werd in de jaren 70 herschreven door de Deense band Schu-bi-dua, en vaak is het hun versie, zeker wat de muziek betreft, die wordt gebruikt. In de loop der jaren werden de geestelijke liederen verdrongen door dit lied. Wat een mooie traditie, en een mooi feest om mee te maken. 23 juni, een datum om te onthouden. P.S. De dame op de voorgrond was mijn gids.
Svendborg in...sprook
Ze stonden er al even: twee metershoge poppen op een ponton in de haven van Svendborg met daarnaast een sierlijke overkapping op de wal, klaar voor ontvangst van een orkest. De 5 meter hoge trol staat er de hele dag te schuilen. De regen valt met bakken uit de hemel, maar Svendborg bruist van actie tijdens het festival. Tegen 10 uur stopt het gelukkig met regenen. We zoeken een plekje op een van de tribunes, maar die lijkt dan vol en dus zitten we schuin voor het podium als de uitvoering van een sprookje begint. Actrice Birgitte Hjort Sørensen geeft een stem aan de poppen en leidt het ons door het verhaal. De muziek vervloeit met haar woorden, Deens. De muziek is gearrangeerd door Nikolaj Busk van Dreamers Circus en wordt gespeeld door de volksmuziekgroep Basco samen met het Odense Symfonie Orkest. Dirigent Henrik Vagn Christensen brengt de muziek samen tot een geheel. Het verhaal is gebaseerd op de moderne klassieker van Josefine Ottesen: kinderboekenschrijfster uit Svendborg. Tot zover weet ik wat er speelt. Op de buhne gebeurt van alles. Professionele en lokale artiesten, leden van verenigingen en leerlingen van onderwijsinstellingen, vrijwilligers; er zijn zeker honderden uitvoerenden. Dat er een veelvoud aan publiek het verhaal meebeleefd is bijna bizar. Zitplaatsen op de tribune blijken staanplaatsen te zijn. De voorstelling is niet alleen geschikt voor alle leeftijden, ook op het podium heeft jong en oud een rol. Kinderen zingen, dansen en spelen. Het ene moment worden er rookgordijnen opgetrokken, dan weer spuwen machines bellen. Aan droomwereld geen gebrek. Als ik omkijk omdat er op straat een muziekkorps naar het podium marcheert valt mijn oog op een folder en ik lees iets als Fjeren & Rosen. Het verhaal kon ik ook in heel grove lijnen niet volgen, maar de embiance maakten het gemis ruimschoots goed. Het evenement brengt grote groepen mensen samen, en dat is precies het doel van de Nationale Conventie, die aan de basis van de organisatie van het landsstævne festival staat. Meer over het bijzonder verhaal hoor ik ook niet uit de mond van de jongeren die achter me zitten. "Kijk maar op haar site", reageren ze als ik om uitleg vraag.. En "Het boek werd in Denemarken met de jeugdboekenprijs bekroond." Over de koning die zijn kroon afwerpt, over de trol, over de geheimzinnige Koningin van de Diepte en de dochter van de Pauwekoningin van het Mooie Land kan ik ook een 190 pagina's dik boek lezen. Waar het vooral om gaat is gezelligheid en eigenlijk geef ik ze geen ongelijk.
In Svendborg bruist..
Svendborg in Denemarken is de plek waar je moet zijn als je een weekend lang, of eigenlijk een lang weekend wilt feesten en sporten. DGI Landsstævne 2022, zo staat het festival bekend. Er komen duizenden mensen bijeen, meest Denen. De site, de folder, alles is Deens. Er zijn legio sportieve evenementen waar je op in kunt schrijven of gewoon aan mee kunt doen. Op tal van locaties in de stad staan podia. Er klinkt muziek en er wordt gefeest. Wil je weten hoe het programma precies in elkaar zit, dan is het duidelijk een pré als je de Deense taal beheerst. Na 2 uur studeren geef ik op en besluit maar gewoon rond te lopen en te vragen; vragen staat vrij. De mensen zijn erg vriendelijk, en al pratend ontdek je snel dat je niet de enige bent die niet weet wat er precies te verwachten is. De highlights, daarover hoor je wel snel. Er is een parade door de stad en er is een openingsceremonie waar je een kaartje voor kunt kopen. Je moet dan wel een aardig eind lopen en tegen de tijd dat je weet waar het is, is de kans groot dat je achter het net vist, uitverkocht. Gelukkig is de opvoering van een sprookje op een podium in de haven vrij toegankelijk. De uitvoering van het verhaal de veer en de roos, geschreven door stadgenote Josephine Ottesen met muzikale begeleiding door Odense symfonieorkest is van grote klasse, maar daarover later meer. De show begint pas als het donker wordt ...en daarna moet je toch echt nog even naar het podium op het plein in het oude centrum. Natuurlijk kun je de volgende ochtend weer vroeg beginnen met joga, kano, zwemmen, dansen, zingen of ... noem maar op. Het is een weekend waarin veel te kiezen is, al weet je niet altijd waaruit. Het festival doet de reputatie van de stad eer aan. Er is daar altijd veel te kiezen.
Duitsland • Sleeswijk-Holstein
Duitsland • Sleeswijk-Holstein
Rendsburg en de blauw
Wie een stad wil ontdekken denkt niet direct aan Rendsburg. En toch valt er daar heel wat te zien. Om de kennismaking makkelijk te maken loopt er een blauwe lijn door de stad, die wordt onderbroken bij een oversteek en om een highlight aan te duiden. Je krijgt de geschiedenis in een enkele woorden en in vogelvlucht aangereikt in hapklare brokken. Die korte uitleg kun je het best ter plaatse tot je nemen, dus ik laat het hier even bij. Op de foto zie je een van de pleinen die de oude stad rijk is. Het gebouw is het oude stadhuis anno 1560, waar nu de tourists information huist. De blauwe lijn kan je niet ontgaan. De lengte is 3.2 km, maar je kunt desgewenst inkorten. Voor het geval je voor dit uitje een weekend wilt uittrekken ... in het naastgelegen Buddelsdorf is een uitgebreide kunstexpositie van internationaal allure.
Wangerooge wandelt
Het loopt makkelijk over de dam die werd aangelegd om de westduinen van Wangerooge te behoeden voor duinafslag. De keien zijn met betonsaus overgoten en dat vormt een meer vlakke ondergrond. Tevreden stel je vast dat de zandzakken op die laatste duinenrij zijn verdwenen. Het gevaar lijkt geweken. Alles onder controle ... en je ziet de zon in de zee zakken. Loop je door over het strand dan kan het je niet ontgaan dat die gedachte een droom moet zijn. Opnieuw heeft een storm het eiland Wangerooge geraakt. Najaar 2021 is aan de noordoostzijde zo'n 30 meter van de laatste duinenrij afgesnoept. Er staat nog slechts een kleine strook die de rode vuurtoren beschermen moet. Herstelwerkzaamheden zijn in volle gang. Duinopgangen zijn als sneeuw voor de zon verdwenen, afgesloten en dat maakt dat het strand waar de jeugdgroepen van de verschillende accommodaties op West gebruik van maken lastig bereikbaar is. De jeugd heeft er geen probleem mee. Ze genieten toch wel van zand en water, een enkeling rolt zelfs onbevangen van een afgeslagen stuk duin. Lekker, dat zand. Het gevaar van de zee is voor hen ver weg. Borden helpen niet, dus staan er nu hoge hekken. Jammer. Wangerooge wandelt.
Spiekeroog, op het...
Een ander zou misschien speciaal naar Spiekeroog afreizen om de duinparelmoervlinder met eigen ogen te zien, maar ik had het gelukt dat het zeldzame diertje spontaan op mijn pad fladderde. Gelukje, want ik kende de vlinder alleen van een foto. De charme van dit Duitse waddeneiland ligt voor mij wel op het kruispunt van rust en natuur. Voor transport ben je vooral aangewezen op de benenwagen. Er zijn geen fietsen te huur en gemotoriseerd vervoer beperkt zich tot een enkel elektrisch aangedreven voertuig. Kun je door omstandigheden het eiland niet belopen, dan is er een paardenwagen of -treintje. Om de rust en ruimte ten volle te ervaren kun je twee kanten op: Oost uit of West uit. De route naar de wash-over-dus Oost uit - heeft mijn voorkeur boven de wandeling naar de camping bij oude aanlegsteiger. In het duingebied met zijn kenmerkende begroeiing loopt een prachtig wandelpad. Even voorbij het natuurcentrum begint Leegde. Ook op de Salzwiezen is het de bedoeling dt je de groene palenroute blijft volgen, maar met hoogwater of na een regenachtige periode staan die palen soms in enkeldiep water. Sla je linksaf richting zee, dan beland je zomaar op een hagelwit bountystrand. Naar de oostpunt kun je lopen, maar niet zover dat je ziicht hebt op de zeehonden die daar rusten. Het beschermd gebied, strekt zich uit tot een groot deel van het wad maar er blijft genoeg te ontdekken over. Tenslotte, het tempo wordt bepaald door je eigen conditie.
Baltrum met 2 PK
Enige tijd voor aankomst van de veerpont op Baltrum heeft deze koetsier van het familiefedrijf Munier zijn paarden voor de huifkar ingespannen. Rustig doet hij de handelingen, elke dag weer, weer of geen weer. "Er zijn weinig jongeren die dit mooie werk nog willen doen." merkt hij terloops op. Op de website lees ik later dat hij de derde generatie van de familie is, die het vak beoefent. In 2018 zijn ze van Juist naar Baltrum verhuisd. "Er zijn ook steeds minder mensen die dit werk kennen. In Polen misschien?" Het is of hij hardop denkt. Hij kruist de teugels en stapt op de bok. De pont wacht niet op hem en de gasten komen aan. Een fiets kunnen ze niet huren op het eiland en het vinden van de weg is voor hen nog wel een hindernis. In Baltrum zijn geen straatnamen en huizen zijn op bouwjaar genummerd, kriskras staan oudere huizen met lage nummers tussen de hogere nummers van de nieuwbouw. Je moet het maar weten. Dan is met de bagage in "de bus" instappen wel zo aangenaam. Terwijl de huifkar onderweg is naar de kade waar de pont aanlegt, stuur ik foto's via de email naar de koetsier. Zes uur later is hij even terug bij de stal om andere paarden in te spannen, en loopt hij langs de haven. Hij lijkt me te herkennen en zwaait naar me. De foto's werden op prijs gesteld.
Mañana op Baltrum
Van oudsher kreeg dit eiland in de familie de bijnaam bejaardeneiland. Er leek voor hen - toen 4, 7 en 10 jaar oud - bar weinig te beleven. Zelfs vliegeren vlak naast de haven was niet gewenst ... achteraf logisch. Het veld ligt op de aanvliegroute van het plaatselijke vliegvelden. Nu, ruim 20 jaar later kan ik beamen dat het op het eiland voor mensen in de reservetijd goed toeven is. De schaal maakt dat alles dichtbij is. Er zijn 2 supermarkten en tennisbanen. Er is een mooi strand, maar ook een binnenzwembad. De minigolfbaan ligt heerlijk beschut. Het tempo ligt lekker laag en het lijkt of iedereen tijd heeft voor een praatje. De sfeer is ontspannen. Transport gaat per fiets of paardenwagen. Kleine kinderen scheuren nog wel met hun stepje of fietsje over de prachtig bestrate wegen, maar ze dragen een helmpje. De natuur nodigt uit tot wandelen. Kenmerkend en uniek is de tribune aan de boulevard die uitzicht heeft op zonsondergang in de Noordzee. Bij de visboer annex restaurant kun je kennis maken met vis zoals je die niet eerder hebt geproefd: Steinbeißer, een aanrader. Er is een prima natuurcenrum, van waaruit Wattwanderungen worden georganiseerd. Op weg naar die enorme slikplaat kun je terloops een goede uitleg krijgen over de theorie achter de getijdebeweging. Met laag water behoort een wandeling naar de kust tot de mogelijkheden. De pont vaart vanuit Nesmersiel. Kortom, op dit kleine Duitse waddeneiland is meer te beleven dan wij indertijd wisten.
Wadvaren
Oorspronkelijk plan was hier de nacht door te brengen, het Uithuizerwad. Na het bericht over onweersverwachting besluiten we door te varen naar Borkum en passeren een groepje ankerende cornish crabbers. Op de achtergrond verdwijnt de zon onder de horizon en strooit met kleur. De vlakke Waddenzee maakt er een fantastisch lichtspel van, bijzonder. Dan voel ik me toch bevoorrecht dit mee te kunnen maken. Een moment om nooit te vergeten. En die tocht naar Borkum en aankomst in het donker, dat is een verhaal apart. Havenlichten heeft port Henri niet, maar als je de situatie kent kun je er ondanks de invallende duisternis nog wel binnenvaren. Wil je dit ook, maar is wadvaren niet je ding ... Er zijn voldoende schippers van de bruine vloot, die je met plezier aan boord verwelkomen. Zij kennen het wad als geen ander.
Ongelijke kruising
De staande mastroute in Frieslan voert over 3 aquaducten, maar het aquaduct van Akkrum valt daar buiten. Voor mij is het niet de eerste keer dat ik het Leppa aquaduct neem, maar telkens weer overheerst de verwondering over de constructie. In 1993 werd met de bouw begonnen. De loop van de Boorne werd 300 meter naar het noorden verplaatst. Het aquaduct werd op 1 oktober 1996 opengesteld voor verkeer op de A32 tussen Heerenveen en Leeuwarden. De weg bestaat uit twee keer twee rijstroken voor de A32, twee vluchtstroken en de Bokkumer Omwei, een parallelweg voor langzaam verkeer. Voor wie vaart is de doorrijdhoogte niet echt interessant, de diepgang van het vaarwater wel. Maar daar staat op wiki geen informatie over. Wil je met een boot door Friesland toeren of zeilen, dan kan ik dit staaltje waterbouwkunde van harte aanbevelen. Gewoon leuk om even te ervaren hoe het is om over een weg te varen.
Sleepboten, opduwers.
Na twee jaar van relatieve stilte zijn de sleepbootdagen in Woudsend weer een mooi evenement. Een weekend lang liggen zo'n 70 historische schepen afgemeerd in het pittoreske dorp, geen stad. Op vrijdagavond werd het feest geopend met een optreden van de plaatselijke pollesjongers en de bekendmaking van de sleepbootschipper van het jaar 2022., een mooie start van een wervelend weekend. Op zaterdag is er een boerenmarkt. Er zijn shantykoren te gast, oldtimers te bewonderen en er kan zelfs gevaren worden. Zondag komen mienskiporkesten van Woudsend en elders aan bod. Het belooft een mooi weekend te worden vol gezelligheid en plezier.
Rust, maar niet rusti
Vlak naast de steiger in Makkum hebben twee echtparen een woning in het riet gebouwd. De fuut heeft 3 eieren, de koet wel 7. Als ik er langs kom zijn beide nesten net even onbeheerd. De fuut komt als eerste terug op het nest; even de eieren herschikken, wat wiebelen met de borst en hij of zij neemt plaats. Met de snavel worden nog wat stengels op de plek gelegd en dan krijgt deze een plek tussen de veren. Rust. Ruim 3 weken, bijna wel 4 duurt het tot de jongen uit het ei komen. Ik heb er niet op gewacht.
Tulpenfestival in de.
Met alle bloeiende tulpenvelden van nu kan ik natuurlijk niet achterblijven. In de Noordoostpolder zijn voor auto en voor de fietser routes langs de kleurrijke velden uitgezet, respectievelijk 101 km en 40 km lang. Op 1 mei komen de steppers aan bod. Er is een fotoexpositie aan de route en een fotowedstrijd uitgeschreven. Je kunt een pluktuin bezoeken en er zijn twee proeftuinen. Meer informatie staat op de site. Het feest duurt nog tot 8 mei, dus kun je je hart nog ophalen aan alle voorjaarskleuren.
De Deelen
Natuurgebied De Deelen ligt tussen Heerenveen en Akkrum. Zelden is het in dit veengebied druk. Groot is het niet. Wandelen beperkt zich tot een kilometer of 1.5 tot 3.5 km. Tot rond 1920 werd hier veen gestoken, te drogen gelegd en afgevoerd via de speciaal daarvoor gegraven ringvaart met aansluitingen op de Nieuwe Vaart bij Ulesprong of op de al in de 16de eeuw gegraven Heerensloot bij Haskendijken. Wagonlading turf eindigden in de kachel om te worden opgestookt. Tot halverwege de 20ste eeuw maakte dit gebied deel uit van een uitgestrekt laagveen moeras in het zogenaamde lage Midden van de provincie Friesland.en reikte tot aan de moerassen van Noordwest-Overijssel, nu Nationaal Park Weerribben-Wieden. Die tijd is geweest. Nu loopt je over houten vlonders door het moeras, langs petgaten en over legakkers en schraallanden. Het is een beschermd natuurgebied. In de herfst en winter komen er duizenden eenden en ganzen, waaronder smienten, kolganzen, slobeenden en brandganzen naar De Deelen. Van het gebied is 514 ha aangewezen als Vogelrichtlijngebied en maakt deel uit van het door Europa beschermde natuurnetwerk Natura 2000. Roerdomp en purperreiger brengen er hun jongen groot. De grote zilverreiger is er geregeld te gast. In het riet broeden onder meer snor, rietzanger, grote karekiet en de zeldzame zwarte stern. Naar verhouding is er een groot oppervlak aan open water en daardoor zijn er alle stadia in een successiereeks van open water naar land te vinden. Het vele water, de rust en ruimte heeft grote aantrekkingskracht op watervogels als nonnetje, smient en slobeend. Op de ribben groeit riet, elzen en wilgen. In de herfst ga ik hier graag paddenstoelen zoeken: Ik vond er de Berkenboleet, Gele aardappelbovist, Parelamaniet, Berkenridderzwam, Gewone krulzoom, Parelstuifzwam, Vliegenzwam, Grijze buisjeszwam, om er enkele te noemen. In de winter weten vele ganzen het gebied te vinden: grauwe gans, kolgans en brandgans. Van de roofvogels valt de bruine kiekendief op. Ook reeën vinden er hun weg. Wetland De Deelen is grotendeels in bezit van het Staatsbosbeheer. Langs het pad is er een mogelijkheid om een barcode te scannen en zo geld te doneren voor het onderhoud van al die vlonders. Het zijn er best wel wat.