Met maar liefst 76 meren is het water in Salzkammergut, een Alpenregio ten oosten van Salzburg, altijd binnen oogbereik. Van betoverende uitzichten en dorpen tot een tochtje op een traditionele boot: met deze negen tips dompel ook jij jezelf onder in het Oostenrijkse Merengebied.
Tekst en foto’s: Anna Smorek
1. Vaar op een traditionele boot over de Fuschlsee
In m’n huurauto rijd ik door glooiende heuvels en dichte bossen naar her charmante Fuschl am See, omgeven door de kale toppen van de Noordelijke Kalkalpen. De kalksteenformaties kenmerken zich door steile rotswanden, die prachtig contrasteren met de Fuschlsee. In het hart van het dorp prijkt een witte kerktoren. Traditionele huizen met houten gevels, puntdaken en balkons vol rode bloemen scheppen een idyllisch beeld. Wat me direct opvalt, is de rust. Hoewel Fuschl am See een van de eerste dorpen is die je vanuit Salzburg bereikt en een toegangspoort is tot het Merengebied, hoef ik het dorp slechts met een paar plukjes toeristen te delen.
Samen met gids Christopher, met wie ik de komende dagen door de regio reis, stap ik aan boord van een Zille, een traditionele platbodemboot die al eeuwenlang door vissers uit deze regio wordt gebruikt. Bedaard glijdt de Zille, uitgerust met een elektrische motor en sierlijke, rode kajuit, over het kristalheldere water. ‘Motorboten zijn hier niet welkom,’ verklaart Christopher. Het enige geluid is het watergeklots tegen de boot.
Na zo’n twintig minuten naderen we de Castle Fishery. Gerhard, de trotse eigenaar, staat ons al op te wachten, gehuld in zijn favoriete Lederhosen en met een brede glimlach op zijn gezicht. Hij leidt ons rond door zijn visserij. In de stookruimte, waar de vangst op traditionele wijze wordt gerookt, hangt een dik rookgordijn. In de keuken zien we desembroden op houten planken liggen, klaar om geserveerd te worden. ‘Alles hier is lokaal,’ zegt Gerhard. ‘Van de vis tot het brood. Zo houden we de regio levend.’
Vanuit de Fischerstüberl serveert hij zijn gerookte visgerechten aan dagjesmensen. We ploffen neer op houten banken in de gastentuin. Onze voeten hangen in het koele water. De maaltijd die we krijgen voorgeschoteld is simpel maar voortreffelijk: anderen smullen van versgerookte vis, bereid op een houtgestookte grill, terwijl ik, als vegetariër, kies voor zuurdesembrood met hoeveboter. De witte wijn, afkomstig van Gerhards wijngaard, maakt deze bijzondere lunch compleet.
Gerhard sluit nog even aan, en vertelt over zijn werk. ‘We doen er alles aan om de voedingsindustrie hier in Salzkammergut lokaal te houden. Ik lever al jaren verse vis in het dorp. Drie generaties gingen mij voor. Ik ben de enige visser die met een motorboot mag vissen. Dat is een bewuste keuze om vervuiling te voorkomen en de visstand gezond te houden. Het water is van drinkwaterkwaliteit.’ Vrijwel elke ochtend haalt de visser een net vol spartelende vissen boven. Een kort maar vrij leven in een natuurlijk paradijs. Beter hier dan in massale kweekvijvers, troost ik mezelf.
2. Fiets met Alpenblick naar de Lanznhütte
Voor iemand die al jarenlang geen mountainbike meer heeft aangeraakt, voelt een eMTB (elektrische mountainbike) als een geschenk uit de hemel. Zodra ik op het zadel plaatsneem en de trapondersteuning inschakel, merk ik het verschil. Hoewel ik nog steeds moet trappen, voelt het alsof een onzichtbare hand me vooruitduwt. Zelfs steile hellingen zijn moeiteloos te bedwingen.
Onder begeleiding van Christopher waag ik me aan de klim naar de Faistenauer Schafberg, een bergtop op achthonderd meter hoogte. De route kronkelt door dichtbegroeide naaldbossen, langs open velden en over paden met spectaculaire uitzichten op het dal. Onderweg komen we slechts één bosbessenplukker tegen; verder is er niemand te bespeuren.
Na ongeveer een uur fietsen bereiken we de Lanznhütte, een rustieke alpenhut waar de lokale bevolking zich tegoed doet aan schnaps. De sfeer is warm, alsof iedereen elkaar al jaren kent. Eigenaresse Barbara serveert ons Pofesen, een traditionele Oostenrijkse lekkernij die vergelijkbaar is met wentelteefjes. Het bestaat uit sneetjes brood die worden samengevoegd tot een sandwich en ondergedompeld in een mengsel van ei, melk, suiker en soms een vleugje vanille, en vervolgens goudbruin gebakken. Eenmaal uit de pan worden de Pofesen bestrooid met poedersuiker en warm opgediend. De perfecte beloning na de beklimming.
Wanneer ik weer afdaal naar het startpunt, voel ik een mix van voldoening en bewondering. Op deze manier kan zelfs een beginner de schoonheid van de bergen ervaren.
3. Zwem in de natuurlijke baden van Felsenbad Faistenau
Verscholen in de bossen ligt Felsenbad Faistenau, een van de weinige rivierbaden van Oostenrijk. Een wilde en tevens romantische plek, waar je in kraakhelder water zwemt, op warme rotsen zont en luistert naar het kabbelende water. De verschillende natuurlijke baden, ook wel Gumpen genoemd, zijn kleine en grotere bekkens die door eeuwenlange erosie zijn ontstaan.
Na deze opkikker trekken Christopher en ik verder naar de Plötz Wasserfall. Zo’n vijftig meter stort het water naar beneden. In de mist die hierdoor ontstaat, verschijnen kleine regenbogen. Nabij de waterval staan vijf historische watermolens. Stille getuigen van een tijd waarin het water de lokale economie aandreef. Christopher wijst op de houten constructies van de molens, waarvan de planken er verrassend goed uitzien voor hun leeftijd. ‘De houtnerven van deze molens zijn verticaal geplaatst,’ legt hij uit. ‘Hierdoor trekt het regenwater niet erin, maar glijdt het eraf. Dat is waarom ze na al die jaren nog steeds intact zijn.’ Je neemt het allemaal in je op tijdens de Ebenauer Mühlenwanderweg, een rondwandeling van twee uur.
4. Zweef als een vogel boven het Merengebied
In de verte schittert de Wolfgangsee als een juweel, azuurblauw en ingezet met witte zeilboten. Ik sta op de top van de Zwölferhorn in St. Gilgen en maak me klaar voor een paraglide-vlucht van zo’n 25 minuten (€ 179 p.p). Mijn hart gaat sneller kloppen naarmate we dichter bij de rand komen. Wanneer mijn persoonlijke piloot Karin aftelt, beginnen we allebei te rennen. Een mix van spanning en euforie maakt zich van me meester. En dan ineens zweef ik … Met mijn voeten bungelend in het luchtledige en de wind die rond mijn hoofd suist, lijkt de wereld beneden stil te staan. De Wolfgangsee, groene weides en bossen schieten voorbij onder mijn voeten. Hier en daar zie ik mensen over het strand kuieren, hun gestaltes nauwelijks zichtbaar vanuit de hoogte. Na de landing ben ik teleurgesteld dat het al voorbij is.
5. Loop erbij zoals de lokale bewoners, in een Dirndl
Schoonheid is niet alleen in de natuur te vinden, maar ook in het straatbeeld. Het valt me op dat veel locals hun Dirndl en Lederhosen dragen. Beide kledingitems vinden hun oorsprong in de achttiende eeuw als werkoutfit voor jagers, boeren en boerinnen. Waar andere gemeenschappen de stukken alleen uit de kast halen voor speciale volksfeesten, worden ze in Salzkammergut nog altijd op hun dagelijkse waarde geschat. Niet om de toeristen te bekoren, maar gewoonweg omdat de inwoners zich er prettig in voelen.
In Sankt Wolfgang im Salzkammergut loop ik binnen bij Trachten Hödlmoser, volgens velen de beste Dirndl-winkel in de wijde omtrek. Eigenaresse Michaela laat trots haar nieuwste collecties zien. De winkel hangt vol handgemaakte Dirndls, elk met unieke details. Hier in Salzkammergut worden Dirndls gemaakt van katoen of linnen, perfect voor in de zomer. Warmere exemplaren bestaan uit loden, een warme, waterafstotende wolstof die goed van pas komt in de bergen. Het lijfje is vaak nauwsluitend, terwijl de rok wijd uitloopt. De ontwerpen in Salzkammergut staan bekend om hun subtiele borduursels of ruiten- en bloemenmotieven. Michaela stelt voor dat ik er eentje aandoe. Voor ik het weet, heeft ze ook schoenen en een kanten beha in mijn paskamer geschoven. ‘Anders kun je niet het volledige effect zien,’ zegt ze resoluut.
Wanneer ik mezelf in de spiegel zie, verwacht ik een lachstuip te krijgen. Tot mijn verrassing is de Dirndl licht en comfortabel, met een snit die verrassend vrouwelijk en zelfs sexy is. Ik schrik wel van het prijskaartje: zo’n achthonderd euro voor een beginpakket, bestaande uit een schort, jurk en bloesje. Michaela merkt mijn aarzeling op en zegt geruststellend: ‘Dat lijkt duur, maar alles is met de hand gemaakt. En men draagt het hier dagelijks. Een goede Dirndl gaat jaren mee.’ Ze bekent dat ze dertien Dirndls in haar kast heeft hangen, voor elke gelegenheid.
Slow fashion, duurzame kleding die lokaal, met respect en volgens de traditie wordt gemaakt, is niet alleen een trend is, maar een levensstijl. ‘Iedereen in Salzkammergut begrijpt de waarde van ambacht’, zegt ze. ‘We produceren bewust minder, en zorgen ervoor dat elk stuk van topkwaliteit is. Dat is altijd zo geweest – het zit in ons dna.’
6. Stap uit op Schafberg, het hoogste treinstation van de regio
De schilderachtige SchafbergBahn, geopend in 1893, stijgt steil omhoog naar de top van de Schafberg. De rode locomotief baant zich een weg door sappige alpenweiden vol wilde bloemen. Families, stelletjes en wandelaars genieten zichtbaar van de 35 minuten durende reis (€ 39,80 p.p. enkel, € 56,50 p.p. retour).
Eenmaal aangekomen op de top van de Schafberg (1.782 meter) lijkt het alsof ik op het dak van de wereld sta. Voor me strekt zich een 360-graden-panorama uit over de Wolfgangsee en omliggende bergen. Ik neem het allemaal in me op vanaf het terras van Gaststätte Himmelspforte. De ligging van dit restaurant is ronduit spectaculair: op een rotspunt boven aan de steile noordwand van de Schafberg. Vanuit het juiste perspectief lijkt de berghut gevaarlijk boven de afgrond te balanceren, wat bijzondere foto’s oplevert.
Langs de helling voert een smal wandelpad door de velden naar beneden, waar dappere wandelaars zich voorzichtig een weg banen. De meeste toeristen kiezen ervoor om te voet af te dalen naar de voet.
7. Geniet van het sprookjesdorp St. Wolfgang im Salzkammergut
St. Wolfgang im Salzkammergut lijkt sprekend op het porseleinen Charles Dickens-dorp dat ik elk jaar met kerst uit de doos tover. Slenterend door de straatjes vergaap ik me aan de etalages van speciaalzaken. Rijen handgemaakte zalven in glazen potjes, knoflookhoning en kleurrijke zakjes gevuld met kruidenzout zie ik voorbijkomen.
Mijn nieuwsgierigheid brengt me naar de Sankt Wolfgangkerk, een bedevaartsoord dat al sinds 1183 bezoekers trekt. Volgens de overlevering trok Sint Wolfgang zich als kluizenaar terug op de oever van de Wolfgangsee. Hij wierp een bijl en op de plek waar deze landde, werd later deze kerk gesticht. Aan hem werden wonderen toegeschreven, waaronder genezingen, en zijn graf werd een pelgrimsoord.
Zodra ik de houten deur achter me sluit, word ik omringd door een serene stilte en kaarslicht. Het interieur is een kunstwerk op zich: goudkleurige details glanzen in het zachte licht dat door de ramen valt. Na een poosje loop ik naar buiten, waar mijn blik wordt gevangen door een reusachtige lantaarn die drijft op de Wolfgangsee. ‘Die wordt prachtig verlicht tijdens kerst’, vertelt Yvonne, een lokale bewoonster die naast me is komen staan. ‘Net als elk winkeltje hier in Salzkammergut. Het is alsof je in een sprookjeswereld belandt.’ Ik beloof mezelf dat ik ooit zal terugkeren rond de feestdagen.
8. Treed in de voetsporen van Franz Josef en Sissi
Mijn laatste bestemming is Bad Ischl. De stad verwelkomt me met de geur van verse koffie en het zachte geruis van de Traun-rivier. Als kenner van dit rijke kuuroord, geliefd onder keizer Franz Joseph en keizerin Elisabeth (Sissi) die er een zomerverblijf hadden, neemt gids Anna me mee op een reis door de tijd. Ze wijst naar oude gebouwen en vertelt verhalen die hun geschiedenis tot leven brengen. ‘Wist je dat Sissi naar Bad Ischl kwam om aan haar gezondheid en vruchtbaarheid te werken?’ vraagt ze. ‘Ze was dol op zoutbaden en wellness, maar was óók een harde tante’, voegt ze eraan toe. ‘Elke dag beklom ze de bergen rondom de stad – op hoge hakken en met een parasol in de hand. Niet omdat het moest, maar omdat ze vond dat het zo hoorde.’
Op elke straathoek is hun nagedachtenis merkbaar. Talloze Sissi-winkels en standbeelden geven de stad een nostalgische glans. Terwijl we door de straten wandelen, vertelt Anna hoe ze als Amerikaanse verliefd werd op deze stad – en op haar Oostenrijkse echtgenoot. ‘Onze stad bruist van cultuur en traditie’, zegt ze. ‘Tijdens de eerste schooldag gaan alle kinderen in hun Dirndl of Lederhosen naar de kerk.’ Op woensdag, donderdag en zondag kun je deelnemen aan een stadswandeling met gids, € 9 p.p.
Later die middag brengt Anna me naar de prestigieuze bakkerij Zauner, voormalig hofleverancier die al sinds 1832 bekendstaat om zijn zoetigheden. Achter de vitrineglazen lonken kunstige gebakjes, pralines en rijkversierde taarten worden zijn er met zorg uitgestald. We bestellen koffie en de beroemde Zaunerstollen, praline-achtig gebak met chocolade, hazelnoten en nougat. Terwijl ik geniet van een perfect geschuimde cappuccino, vult de ruimte zich met zachte muziek. In een hoek van het café speelt een strijkkwartet klassieke stukken van Mozart en Strauss. Aan mijn tafel raak ik in gesprek met Heidi, een tachtigjarige local die elke zondag na de mis hier neerstrijkt. ‘Dit is mijn vaste plek’, vertelt ze terwijl ze haar trouwe corgi zachtjes aait. ‘Iedereen kent elkaar in Bad Ischl. Ik ken zelfs de nazaten van het keizerlijke koppel.’
9. Kom tot rust in een natuurlijke oase
Een van de bijzonderste overnachtingsplekken in Salzkammergut is Nature Hotel Fischerwirt in Faistenau. Alles draait hier om de natuur. Of je nou kiest voor een traditionele kamer in het oorspronkelijke hotel of de luxueuze Kebony Lodge, kijk door de ramen en je ziet niets dan groen.
Ook de menukaart, met regionale gerechten en ingrediënten, is geïnspireerd op de natuur. Ik geniet er van een hartig avondmaal: een kom dampende uiensoep, rijk en geurig, gevolgd door Knödel in een romige wilde paddenstoelensaus. Pure en aardse smaken.
De voornaamste reden om hier in te checken, is echter de nieuwe WaldSPA op het terrein. Grote glazen wanden bieden een uitzicht op de donkere silhouetten van de omstaande bomen. Enkel het zachte geknisper van de saunakachel doorbreekt de stilte. Naast een Finse sauna beschikt deze spa over een kruidensauna en twee chalets waarin je kunt ontspannen en een massage kunt krijgen.
Het hotel ligt weliswaar hoger in de bergen zit, toch is het water nooit ver weg. In tien minuten rijd je naar de Fuschlsee en in twintig minuten naar de Wolfgangsee, en op loopafstand ligt de kalme Hintersee. Hier kun je omheen lopen in een uur en twintig minuten.
Volg Columbus Travel op Facebook, Instagram, Spotify en/of YouTube en meld je aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief.
