Hattem (Nedersaksisch: Attem) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland, welke in de 9e eeuw is gesticht, in de 15e eeuw is ommuurd en uitgerust met vier poorten. De gemeente telt 11.671 inwoners (1 februari 2008, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 24,28 km² (waarvan 0,93 km² water). Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen.

Hattem kreeg zijn stadsrechten in 1299 en was een Hanzestad (lid van het Hanzeverbond. Dit was van oorsprong een samenwerkingsorganisatie van Duitse steden rond de Oostzee. Later traden ook Nederlandse steden toe. De grote hanzesteden, Gemeene of Principaalsteden genoemd, zochten voor de handel contact met kleinere dorpen en steden in hun achterland. Deze plaatsen waren de Bijsteden. Hier volgt een lijst van bekende hanzesteden, ingedeeld naar land) en vestingstad (een militair verdedigbare stad, gelegen op een strategische plaats aan een grens of een samenkomst van belangrijke land- of waterwegen).

‘Pand der Liefde’: Het grootste raadsel van dit huis is de naam die het in de volksmond draagt. Er is geen enkele historische aanwijzing voor gevonden. Dit fraaie pand is in 1626 als patricierswoning gebouwd en heeft nooit een andere functie dan woonhuis gehad. Een 19de eeuwse poging om er een katholieke kerk van te maken is mislukt.