Bij het opruimen van een zolder vond ik toevallig het boekje Het verlaten eiland, Schokland in 1859 ontruimd (door Dr.P.J.Bouman). Aanleiding om nog eens in mijn foto’s van Schokland te duiken (uit 2012). In 1859 werd Schokland op last van de overheid ontruimd, de bewoners moesten vertrekken naar een andere woonplaats. Het boekje vertelt de aanloop naar dat besluit: door stormen was het buitendijkse land verloren gegaan en de dijk weggeslagen en ondermijnd, ook de zuidelijke en oostelijke zeewering in de vorm van paalschermen had geleden van stormen en paalworm. De bewoners van de woonterpen hadden nauwelijks meer middelen van bestaan en leefden permanent in armoede. Pas bij de drooglegging van de Noordoostpolder in 1942 ging Schokland weer deel uitmaken van het vasteland, net als in de vroege middeleeuwen, voordat veenafgravingen, inklinking van de grond en vernatting leidden tot het ontstaan van Almere/Zuiderzee, en van Schokland een eiland maakten. Als een vis op het droge is het voormalige eiland nu te zien als een lichte glooiing in het vlakke polderlandschap. De geschiedenis van Schokland is te zien in Museum Schokland. Dit museum ligt op de Middelbuurt, één van de drie laatste woonterpen van het voormalig eiland. In 1995 werd Schokland als eerste Nederlandse monument geplaatst op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Op de plaats waar de foto is genomen sloeg vroeger de branding van de Zuiderzee tegen de paalschermen. Op de foto de door Waterstaat gebouwde kerk uit 1834.