Een derwisj is een islamitische geestelijke die de gelofte van armoede heeft afgelegd. De derwisjen nemen een aparte plaats in binnen de soefi's, dit zijn mystieke broederschappen binnen de Islam waarin wordt geloofd dat God (Allah) aanwezig is in alles wat bestaat; mensen, dieren en dingen. De derwisjen ontstaan in de 8e eeuw nadat de islam in contact is geraakt met Perzische godsdiensten en het hindoeïsme. De oorsprong van de Dansende Derwisjen ligt in Konya, de thuishaven van Mevlana Rumi Jelaleddin, een gerespecteerde 13e-eeuwse geleerde. Rumi predikte van liefde, tolerantie en vergeving, en als een manier van contact met God zou dwarrelen in de straten van de stad vreugde brengen. De ceremonie staat bekend als Sema, het witte gewaad staat voor het doodskleed, waarin geen zakken zitten, want op je laatste reis kun je niets meenemen, als teken van armoede.
Een derwisj heeft in volksverhalen vaak een magisch karakter. Hij straalt Gods liefde uit en is wijs, hij geeft goede raad. Hij verschijnt uit en verdwijnt in het niets (meestal in de gedaante van een oude man). Hij bezit toverkracht, kan door muren gaan, kan verschillende gedaanten aannemen, rijdt op een paard door de lucht en geeft appels voor vruchtbaarheid..