De Killing Fields grijpen je bij de keel
Phnom Penh
Cambodja
ROtten
De Killing Fields grijpen je bij de keel
"Massagraf, van mensen zonder hoofd" lezen we op het bord in de hoek. Het staat er in het Cambodjaans (Thai) en in het Engels, maar de droge boodschap dreunt des te langer door als je het vertaalt in je eigen taal. We staan voor een kuil, met water erin, waar een paar honderd lichamen zijn gevonden, zonder hoofd, maar nog voldoende in tact om te ontdekken hoeveel deze vrouwen geleden hebben in de handen van hun beulen. Gelukkig hebben de slachtoffers inmiddels een echte rustplaats gekregen.
We lopen door naar de volgende kuil, met weer zo'n bordje. We lezen allebei de tekst, zonder elkaar aan te kijken. Hoewel we bij de vorige kuil al een dreun hebben gekregen, slaat de boodschap bij deze kuil helemaal in als een bom. Wat op het bordje staat, gebeurde hier, voor onze voeten, op deze plek, nog maar dertig jaar geleden. En niet een keer, maar honderden keren op deze plek, en zelfs honderduizenden keren in heel Cambodja, op de honderden killing fields. De getallen laten je duizelen. Hoe is het mogelijk?
De tekst op het bordje schrijft: "Dit is de moordboom, waartegen beulen de kinderen dood sloegen, met hun hoofd tegen de boom."
Verderop zien we nog een kuil. We durven er niet meer heen.
Tip om te lezen, ook als je niet naar Cambodja gaat: "Eerst doodden ze mijn vader" van Loung Ung, wat een ooggetuigenverslag geeft van de verschrikkingen van het regime van Pol Pot.
Foto's
