Hindoestanen vieren nieuwjaar image
Cecile janisse

Hindoestanen vieren nieuwjaar

Rood, groen en geel poeder vliegt door de lucht, gekleurde handen besmeren de gezichten van de dansende en zingende menigte. Dit weekend werd het Hindoestaanse nieuwjaar uitbundig gevierd op de straten van Den Haag en Rotterdam. Vandaag wordt de viering afgesloten.

Vrijdag begon de Holi Phagua, ook wel het Holifeest genoemd, met een traditionele Holika, oftewel verbranding. Tijdens dit ritueel wordt een rieten pop verbrand, symbool voor de overwinning op het kwaad. Het begin van het – volgens Hindoestaanse telling – jaar 2065 werd wereldwijd door meer dan een miljard mensen gevierd met zang, dans, versnaperingen en het strooien van gekleurd poeder en parfum.

In Nederland wonen ongeveer 160.000 Hindoestanen, die voornamelijk uit Suriname afkomstig zijn. De meesten hebben een tweede thuis gevonden in de steden Rotterdam en Den Haag. In Rotterdam spoot de fontein op het Hofplein een aantal dagen rood water ter viering van het Hindoestaanse feest. Ook Den Haag heeft zijn Hindoestaanse bevolking een financieel steuntje in de rug gegeven om het feest breed uit te vieren.

Waar komen de gebruiken van de Holika (verbranding) en het poedergooien eigenlijk vandaan?
Er was eens een koning die onsterfelijk wilde zijn. Zijn wens werd vervuld met de woorden: ‘je kunt niet langer gedood worden door een mens, noch door een dier, noch binnen noch buiten, noch in de lucht noch op de grond, noch overdag noch 's avonds, noch door een wapen noch door een vloek of spreuk.’ De bevolking werd opgedragen de koning als een god te aanbidden. Uit angst gehoorzaamde iedereen. De zoon van de koning vertikte het echter zijn god Vishnu in de steek te laten en zijn vader te vereren.

Vishnu
De koning deed verschillende vergeefse pogingen om zijn zoon te doden – de god Vishnu had het op zich genomen om hem te beschermen. Vervolgens kwam de zus van de koning, Holika, met een snood plan om de jongen van het leven te beroven. Zij overtuigde hem samen met haar de brandstapel op te gaan als offer voor Vishnu. Holika zou echter dankzij een brandwerend toverkleed ongedeerd blijven. Het pakte anders uit: de jongen overleefde het offer en Holika werd gedood. Diezelfde dag verscheen Vishnu als half mens/half dier en verscheurde de koning met zijn klauwen. Sindsdien wordt ‘Holika’ één keer per jaar verbrand om de overwinning op het kwaad te vieren.

Kleur van liefde
Achter het gooien van gekleurd poeder zouden verschillende betekenissen zitten. Een van de bekendste verhalen heeft betrekking op de liefde van de donker gekleurde god Krishna voor de blanke godin Radha. Krishna zou bij zijn moeder geklaagd hebben over zijn huidskleur. Krishna's moeder bestrooide daarom beide geliefden met dezelfde kleur poeder om duidelijk te maken dat de liefde maar één kleur kent.